{"id":805,"date":"2015-09-29T09:14:50","date_gmt":"2015-09-29T07:14:50","guid":{"rendered":"http:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/?p=805"},"modified":"2015-10-05T17:27:51","modified_gmt":"2015-10-05T15:27:51","slug":"co-kazdy-z-nas-powinien-zrobic-dla-pszczol","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/co-kazdy-z-nas-powinien-zrobic-dla-pszczol\/","title":{"rendered":"Co ka\u017cdy z nas powinien zrobi\u0107 dla pszcz\u00f3\u0142"},"content":{"rendered":"

\"w1a500\"<\/a>Uzna\u0142em, \u017ce taki artyku\u0142 trzeba napisa\u0107. Dlaczego? Bo pszczelarstwo naturalne kojarzy si\u0119 z zaj\u0119ciem ma\u0142o dochodowym (a wr\u0119cz ze stratami), trudnym, a tak\u017ce praco i czasoch\u0142onnym. A tymczasem jest to nie tylko nieprawda, a wr\u0119cz wierutna bzdura. Ka\u017cdy z nas mo\u017ce zrobi\u0107 bardzo wiele, nie zmieniaj\u0105c drastycznie swoich pszczelarskich przyzwyczaje\u0144, nie zwi\u0119kszaj\u0105c ani koszt\u00f3w, ani strat rodzin pszczelich czy ilo\u015bci zebranych produkt\u00f3w. Wystarczy swojemu dzia\u0142aniu nada\u0107 odpowiedni\u0105 wizj\u0119 i kierunek, a reszta sama p\u00f3jdzie i oka\u017ce si\u0119, \u017ce wcale nie zbankrutowali\u015bmy, a nasze pszczo\u0142y nie umieraj\u0105 w wi\u0119kszym procencie, ni\u017c dzia\u0142o si\u0119 to do tej pory, kiedy zalewali\u015bmy ich gniazda chemi\u0105, w coraz to nowych i powtarzanych bez ko\u0144ca kuracjach.<\/p>\n

Wiem, \u017ce padnie tu zarzut, \u017ce nie mog\u0119 o tym pisa\u0107 w tak kategoryczny spos\u00f3b, jak zrobi\u0142em to powy\u017cej, z paru powod\u00f3w. Po pierwsze w 2014 roku straci\u0142em ca\u0142\u0105 pasiek\u0119 \u2013 do czego si\u0119 przyznaj\u0119 otwarcie, a co wi\u0119cej o tych do\u015bwiadczeniach pisz\u0119 na swoim blogu. Po drugie nie mam wystarczaj\u0105co do\u015bwiadczenia pszczelarskiego, a po trzecie wreszcie nie mam wr\u0119cz \u017cadnego do\u015bwiadczenia komercyjnego w pszczelarstwie. I by\u0107 mo\u017ce to wszystko prawda, ale ja nikogo nie namawiam na tak \u201edrastyczne\u201d (dla mnie to najlepszy wyb\u00f3r, ale ka\u017cdy oceni\u0107 musi swoj\u0105 indywidualn\u0105 sytuacj\u0119) kroki jakie podejmuj\u0119 osobi\u015bcie w swojej pasiece. Apeluj\u0119 tylko o m\u0105dre decyzje i nadanie swoim dzia\u0142aniom w\u0142a\u015bciwego wektora \u2013 takiego jaki sami uznacie za najlepszy dla Was i dla Waszych pszcz\u00f3\u0142. Poni\u017cej przedstawi\u0119 kilka punkt\u00f3w, kt\u00f3ry ka\u017cdy mo\u017ce… nie, kt\u00f3re ka\u017cdy POWINIEN podj\u0105\u0107, je\u017celi nie chce doprowadzi\u0107 pszczelarstwa i gatunku apis<\/i> <\/i>mellifera<\/i> <\/i>do powolnego upadku. S\u0105 to kroki, kt\u00f3re podejmowane s\u0105 na ca\u0142ym \u015bwiecie i przynosz\u0105 znakomite rezultaty. Pszczelarze w Polsce w wi\u0119kszo\u015bci maj\u0105 zamkni\u0119te umys\u0142y na te rozwi\u0105zania, bo uznaj\u0105, \u017ce przynios\u0105 im one straty i dodatkowe obci\u0105\u017cenia… Ale do rzeczy.<\/p>\n

    \n
  1. Uznanie istnienia problemu globalnie i wzi\u0119cie odpowiedzialno\u015bci za swoj\u0105 ma\u0142\u0105 cz\u0105stk\u0119 odpowiedzialno\u015bci<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

    Kiedy cz\u0142owiek ma problem z alkoholem (czy innym uzale\u017cnieniem) pierwszym i najwa\u017cniejszym krokiem w podj\u0119ciu leczenia jest przyznanie, \u017ce problem istnieje. Trzeba go nazwa\u0107, zdefiniowa\u0107 i przyzna\u0107, \u017ce to Tw\u00f3j problem. \u201eNie jestem alkoholikiem, pij\u0119 tylko na trawienie, a wieczorem wypijam piwko, \u017ceby usn\u0105\u0107, bo mam problemy ze snem\u201d. Tak\u0105 postaw\u0119 \u2013 oczywi\u015bcie przez analogi\u0119 \u2013 przejawia 99% pszczelarzy w naszym kraju. W jednym z post\u00f3w na swoim blogu zamie\u015bci\u0142em cytat pszczelarza z jednego z internetowych for\u00f3w i tu r\u00f3wnie\u017c postanowi\u0142em go poda\u0107:<\/p>\n

    \u201e<\/span>Mia\u0142em ju\u017c nie pisa\u0107, ale jednak…Pszczelarstwo idzie w doskona\u0142ym kierunku! Pszczo\u0142y mamy \u0142agodniejsze, bardziej miodne, ilo\u015b\u0107 rodzin pszczelich w Polsce z roku na rok ro\u015bnie (podejrzewam, \u017ce nawet mimo katastrofalnego 2014r odk\u0142ady w 2015 nadrobi\u0105 straty). Co wi\u0119cej pszczelarze to w znakomitej wi\u0119kszo\u015bci ludzie inteligentni i ciekawi, zar\u00f3wno nowych technologii, bada\u0144 jak i zwyczajnie swojej okolicy. Chyba tylko le\u015bnicy i my\u015bliwi wiedz\u0105 tyle o otaczaj\u0105cej nas naturze, co pszczelarze. (…)\u00a0martwisz si\u0119 o tworzon\u0105 przez Nas Pszczelarzy pszcz\u00f3\u0142k\u0119 s\u0142abink\u0119, kt\u00f3ra niczym mini yorki mia\u0142aby by\u0107 tylko wyhodowanym tworem na chwil\u0119, mod\u0105 kt\u00f3ra przeminie, a raczej wg Twoich wieszczb wyginie, bo nie b\u0119dzie ju\u017c za jaki\u015b czas aktywnego \u015brodka, kt\u00f3remu oprze si\u0119< V. Mylisz si\u0119 kolego, bo pszczelarz w\u0142a\u015bnie do tego nie dopu\u015bci! Wg Ciebie \u0142adujemy chemi\u0119 do uli, wg mnie szukamy \u015brodka, kt\u00f3ry uratuje pszczo\u0142y jak i ca\u0142e rodziny, pasieki. <\/p>\n

    Zacznij martwi\u0107 si\u0119 o osy i trzmiele, bo one bez chemii, czy ingerencji cz\u0142owieka mog\u0105 mie\u0107 problem.\u00a0<\/span><\/span><\/span><\/p>\n

    Kiedy\u015b przeczyta\u0142em, \u017ce nawet jak uda si\u0119 ju\u017c znale\u017a\u0107 jakie\u015b genialne lekarstwo na warroz\u0119, kt\u00f3re wybije j\u0105 do nogi jaki\u015b pseudo-ekolog ob\u0142o\u017cy j\u0105 ochron\u0105 gatunkow\u0105 i b\u0119dzie d(b)a\u0142 o jej prze\u017cycie.\u201d<\/span><\/span><\/span><\/p>\n

    Dla mnie post tego typu \u015bwiadczy o ca\u0142kowitej \u015blepocie, braku umiej\u0119tno\u015bci logicznego my\u015blenia, absolutnej nieumiej\u0119tno\u015bci zdefiniowania problemu, albo… no w\u0142a\u015bnie \u2013 zaprzeczeniu jego istnienia. Dop\u00f3ki nie dostrze\u017cesz go, nie nazwiesz, nie uznasz za sw\u00f3j, problem b\u0119dzie trwa\u0142 i narasta\u0142. Ka\u017cdy kto ma otwarte oczy wie, \u017ce pszczo\u0142y s\u0105 w k\u0142opocie. Ale najwidoczniej nie ka\u017cdy ma otwarte oczy…<\/p>\n

    Kiedy ju\u017c wiesz, \u017ce problem istnieje musisz wiedzie\u0107, \u017ce \u2013 tak samo jak ka\u017cdy! – dok\u0142adasz swoj\u0105 ma\u0142\u0105 cegie\u0142k\u0119 w budowanie rozwi\u0105zania, albo w jego utrwalanie. Oczywi\u015bcie musisz te\u017c wierzy\u0107, \u017ce rozwi\u0105zanie jest mo\u017cliwie. Je\u017celi nie wierzysz, nie osi\u0105gniesz tego co chcesz, bo nie zaanga\u017cujesz si\u0119 wystarczaj\u0105co w rozwi\u0105zanie. Ja wierz\u0119, \u017ce pszczo\u0142a mo\u017ce \u017cy\u0107 bez zwalczania warrozy przez pszczelarza i dlatego podj\u0105\u0142em si\u0119 dzia\u0142ania w tym kierunku. Je\u017celi te\u017c w to wierzysz, to… czemu tego nie robisz?<\/p>\n

    Dzi\u015b cz\u0119sto podnoszone s\u0105 g\u0142osy, \u017ce droga gminna nie zrobiona, \u017ce dooko\u0142a brudno, \u017ce kanalizacji nie ma, \u017ce pa\u0144stwo nie dba o obywatela. Ale na przyk\u0142ad gdy przychodzi do zlecania prac czy do przyj\u0119cia takich zlece\u0144, to ka\u017cdy z nas m\u00f3wi: a nie da\u0142oby si\u0119 bez umowy? dzi\u0119ki temu nie zap\u0142ac\u0119 podatku… A sk\u0105d maj\u0105 by\u0107 pieni\u0105dze w bud\u017cecie pa\u0144stwa na wybudowanie autostrady czy naprawienie gminnej drogi? I wiem, \u017ce tak by\u0142o, jest i b\u0119dzie i wiem, \u017ce nie da si\u0119 tego zmieni\u0107 ju\u017c – zaraz. Chodzi mi tylko o u\u015bwiadomienie tego, \u017ce to Ty w swoim ma\u0142ym \u201eogr\u00f3dku\u201d decydujesz o tym jak sytuacja b\u0119dzie wygl\u0105da\u0107 globalnie. Ka\u017cdy z nas dok\u0142ada si\u0119 do ca\u0142o\u015bciowego efektu i dop\u00f3ki nie we\u017amie odpowiedzialno\u015bci za siebie, sytuacja nie zmieni si\u0119 globalnie. I dzi\u015b to Ty musisz wzi\u0105\u0107 odpowiedzialno\u015b\u0107 za pszczo\u0142\u0119 w swojej pasiece, je\u017celi ma p\u00f3j\u015b\u0107 przyk\u0142ad do innych i je\u017celi chcesz zmiany. Daj\u0105c dobry wz\u00f3r zmieniasz sytuacj\u0119 globalnie. Musisz to sobie u\u015bwiadomi\u0107. Samo si\u0119 nie stanie…<\/p>\n

      \n
    1. Znalezienie \u201eswojego\u201d rozwi\u0105zania problemu<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

      Nie ma \u201ejedynej s\u0142usznej\u201d drogi w \u017cadnej dziedzinie. Ka\u017cdy ma inne pogl\u0105dy i b\u0119dzie szuka\u0142 r\u00f3\u017cnych rozwi\u0105za\u0144. Ale niekt\u00f3re prawdy s\u0105 sta\u0142e. Chemia nie jest rozwi\u0105zaniem, bo gdyby by\u0142a, to sytuacja nie pogarsza\u0142aby si\u0119 od kilkudziesi\u0119ciu lat. Ratowanie ka\u017cdej pszczo\u0142y za wszelk\u0105 cen\u0119 nie jest rozwi\u0105zaniem, bo gdyby by\u0142a, to sytuacja ju\u017c dawno uleg\u0142aby poprawie (o tym problemie pisa\u0142em poprzednio). Dla mnie problemem nie jest \u201ewarroza\u201d czy \u201ew\u0119za 5.4\u201d czy nawet \u201echemia\u201d. Problemem jest brak przystosowania pszczo\u0142y do warunk\u00f3w, w kt\u00f3rych \u017cyje. I mo\u017cna znale\u017a\u0107 dwa g\u0142\u00f3wne rozwi\u0105zania, dwie drogi. Pierwsza to doprowadzi\u0107 do przystosowania pszczo\u0142y do obecnego \u015brodowiska (w kt\u00f3rym jak najbardziej i warroza ma swoje miejsce w ekosystemie). Druga to dostosowa\u0107 warunki pszczo\u0142y do takich, do jakich ona jest ju\u017c przystosowana. A w zasadzie nale\u017cy podj\u0105\u0107 obydwa rozwi\u0105zania razem. Przywr\u00f3ci\u0107 pszczole warunki w jakich ewoluowa\u0142a, systematycznie selekcjonuj\u0105c na przystosowania do nowych zmiennych \u015brodowiskowych. A jak to zrobi\u0107? O tym w bardziej praktycznych kolejnych punktach…<\/p>\n

        \n
      1. Dob\u00f3r \u201eodpowiednich\u201d pszcz\u00f3\u0142<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

        O problemie \u201epszczo\u0142y hodowlanej\u201d pisa\u0142em w poprzednim tek\u015bcie. Tu chc\u0119 tylko sprecyzowa\u0107, \u017ce to<\/b> <\/b>Ty<\/b> <\/b>Pszczelarzu<\/b> <\/b>masz<\/b> <\/b>w\u0142adz\u0119<\/b> <\/b>w<\/b> <\/b>swoich<\/b> <\/b>r\u0119kach!<\/b> Po pierwsze kupuj\u0105c pszczo\u0142\u0119, decydujesz o tym jaka b\u0119dzie poda\u017c na rynku. Po drugie sprowadzaj\u0105c j\u0105 do siebie, decydujesz o tym jakie geny b\u0119d\u0105 wyst\u0119powa\u0142y w Twoim rejonie. Przecie\u017c pszczo\u0142y, kt\u00f3re sprowadzasz do siebie to geny lataj\u0105ce w \u201eosobach\u201d trutni. Pszczelarze my\u015bl\u0105 (i daj\u0105 temu wyraz w dyskusjach), \u017ce o ile mo\u017cesz zadecydowa\u0107 o tym jakie matki sprowadzisz, czy jakim pozwolisz \u017cy\u0107 i czerwi\u0107 w ulu, o tyle nie masz wi\u0119kszego wp\u0142ywu na to jakie trutnie b\u0119d\u0105 unasiennia\u0107 te matki… Nie masz? No przecie\u017c w\u0142a\u015bnie masz! Te trutnie to przecie\u017c synowie Twoich matek. Wiem, \u017ce nie masz bezpo\u015bredniego wp\u0142ywu na to co robi Tw\u00f3j s\u0105siad i jakie pszczo\u0142y sprowadza, ale \u2026 no w\u0142a\u015bnie o tym pisa\u0142em w poprzednich punktach. To Ty dajesz przyk\u0142ad, to Ty kreujesz popyt i przez to poda\u017c. Zmieniaj\u0105c nastawienie, my\u015bl\u0105c, rozmawiaj\u0105c, dyskutuj\u0105c, promujesz zmian\u0119 my\u015blenia w swojej okolicy. Zn\u00f3w to napisz\u0119: samo si\u0119 nie zrobi!<\/p>\n

        Oczywi\u015bcie, je\u017celi nie wierzysz w mo\u017cliwo\u015b\u0107 \u017cycia pszczo\u0142y bez zwalczania warrozy, to nie podejmiesz si\u0119 dzia\u0142a\u0144, bo po prostu nie wierzysz w skutek. Ale je\u017celi tak, to… co robisz na naszej stronie?<\/p>\n

        Ja nie mam najmniejszych w\u0105tpliwo\u015bci, \u017ce pszczo\u0142a mo\u017ce skutecznie funkcjonowa\u0107 z obecno\u015bci\u0105 warrozy. Czy b\u0119dzie nie\u015bmiertelna? Oczywi\u015bcie, \u017ce nie b\u0119dzie. Ale na 100% mo\u017ce osi\u0105gn\u0105\u0107 sukces biologiczny (prze\u017cyje wystarczaj\u0105co d\u0142ugo, \u017ceby wyda\u0107 \u201enast\u0119pstwo\u201d czyli da\u0107 Ci r\u00f3jki czy odk\u0142ady) i komercyjny (czyli da Ci tyle miodu, \u017ce op\u0142aci Ci si\u0119 przy tej pszczole pracowa\u0107). By\u0107 mo\u017ce rodzina nie prze\u017cyje 5 czy 6 sezon\u00f3w. Umrze wcze\u015bniej jak ka\u017cdy \u017cywy organizm. Ale czy naprawd\u0119 rodzina musi by\u0107 \u201enie\u015bmiertelna\u201d, \u017ceby uzna\u0107, \u017ce warto si\u0119 ni\u0105 zajmowa\u0107? Przecie\u017c i tak spory procent rodzin umiera, cho\u0107 pszczelarze walcz\u0105 z t\u0105 \u015bmiertelno\u015bci\u0105 jak tylko mog\u0105.<\/p>\n

        A dzi\u015b ju\u017c w Polsce dost\u0119pne s\u0105 pszczo\u0142y, kt\u00f3re daj\u0105 szans\u0119 na \u201ewygranie z warroz\u0105\u201d. S\u0105 to Finki od Juhani Lundena, Elgony od Erika Osterlunda, krainki od Aloisa Wallnera czy par\u0119 innych pszcz\u00f3\u0142 (cypryjki, hiszpanki). Pomimo tego pszczelarze wybieraj\u0105 linie pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re absolutnie nie s\u0105 \u201eodporne\u201d (tolerancyjne) na warroz\u0119. Czy w zwyczaju kierowc\u00f3w jest celowe kupowanie samochodu, kt\u00f3ry od razu si\u0119 zepsuje? Dlaczego wi\u0119c bierzemy udzia\u0142 w kreowaniu popytu i poda\u017cy na pszczo\u0142\u0119 nieprzystosowan\u0105, skoro mamy wyb\u00f3r? Tego zrozumie\u0107 nie mog\u0119…<\/p>\n

        We\u017a pod uwag\u0119 jedno \u2013 nawet je\u017celi Ty nie zdecydujesz si\u0119 na porzucenie leczenia i pe\u0142n\u0105 selekcj\u0119 naturaln\u0105, to dobieraj\u0105c taki materia\u0142 genetyczny w swoim rejonie zapewniasz trutnie, kt\u00f3re genetycznie daj\u0105 znacznie wi\u0119ksz\u0105 szans\u0119 radzenia sobie z patogenami czy warroz\u0105. Je\u017celi Twoje podej\u015bcie ka\u017ce Ci my\u015ble\u0107, \u017ce skoro nie zrezygnujesz z leczenia to nie ma o co kopii kruszy\u0107, to jeste\u015b w b\u0142\u0119dzie, bo zapewniasz wszystkim dooko\u0142a nieprzystosowane geny.<\/p>\n

          \n
        1. Zapewnij mo\u017cliwie du\u017c\u0105 bior\u00f3\u017cnorodno\u015b\u0107 na pasiece<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

          To w zasadzie tylko rozwini\u0119cie punktu poprzedniego. Bior\u00f3\u017cnorodno\u015b\u0107 jest wa\u017cna \u2013 jest kluczowa dla dobrobytu gatunku. Musimy si\u0119 stara\u0107, \u017ceby mo\u017cliwie du\u017co r\u00f3\u017cnych wersji gen\u00f3w (alleli) wyst\u0119powa\u0142o w naszej okolicy. Bo bior\u00f3\u017cnorodno\u015b\u0107 to przystosowanie i plastyczno\u015b\u0107. Drastyczna selekcja jak\u0105 prowadz\u0105 hodowcy (cz\u0119sto inbreduj\u0105 pszczo\u0142\u0119 dla \u201eutrwalenia cech\u201d), to ograniczenie tej plastyczno\u015bci. Wi\u0119c przesta\u0144 wybiera\u0107 jedn\u0105 reproduktork\u0119 dla ca\u0142ej pasieki. Rozmna\u017caj wiele pszcz\u00f3\u0142 i unasienniaj je naturalnie \u2013 o reszt\u0119 zadba Matka Natura.<\/p>\n

            \n
          1. Stworzenie jak najlepszych warunk\u00f3w w ulu naturalnym<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

            Ja wiem, \u017ce pszczelarze robi\u0105, to co uwa\u017caj\u0105 za najlepsze dla siebie i dla pszcz\u00f3\u0142. Ale pszczo\u0142y nie ewoluowa\u0142y we wiecznie sterylizowanych ulach z w\u0119z\u0105 o sta\u0142ej jednakowej kom\u00f3rce, tylko w dziuplach, pe\u0142nych pr\u00f3chna, mikroorganizm\u00f3w i innych insekt\u00f3w.<\/p>\n

            Nie pr\u00f3buj\u0119 tu nikogo przekonywa\u0107 do powrotu do bartnictwa \u2013 jako hobby to na pewno fantastyczne zaj\u0119cie, ale pewnie wi\u0119kszo\u015b\u0107 pszczelarzy (zw\u0142aszcza starszych pan\u00f3w) nie zdecyduje si\u0119 na chodzenie po drzewach, \u017ceby zajrze\u0107 do barci…<\/p>\n

            Natomiast ka\u017cdy z nas mo\u017ce \u2013 absolutnie nie zwi\u0119kszaj\u0105c nak\u0142ad\u00f3w finansowych i pracy (a wr\u0119cz zmniejszaj\u0105c) \u2013 rozwa\u017cy\u0107 rezygnacj\u0119 z w\u0119zy (cho\u0107by cz\u0119\u015bciowej), albo przynajmniej wprowadzenie w\u0119zy z ma\u0142\u0105 kom\u00f3rk\u0105. To nie jest gwarancja sukcesu, ale s\u0105 obserwacje, w mojej ocenie statystycznie istotne, \u017ce w takim rozwi\u0105zaniu pszczo\u0142y maj\u0105 si\u0119 lepiej. Je\u017celi nawet kto\u015b napisa\u0142, \u017ce r\u00f3\u017cnicy nie widzi, to ja nie kojarz\u0119 g\u0142os\u00f3w, m\u00f3wi\u0105cych, \u017ce pszczo\u0142y w takich ulach maj\u0105 si\u0119 gorzej… Wi\u0119c czemu nie spr\u00f3bowa\u0107?<\/p>\n

            Ja osobi\u015bcie od tego roku w moich drewnianych ulach korpusowych, przy gospodarce bezw\u0119zowej, zacz\u0105\u0142em stosowa\u0107 dennice pe\u0142ne, z warstw\u0105 ziemi pr\u00f3chniczej, pr\u00f3chna, trocin czy ziemi kompostowej. Takie warunki pszczo\u0142y maj\u0105 (mia\u0142y) w dziuplach. Nie wiem czy to pomo\u017ce czy nie \u2013 w mojej ocenie pszczo\u0142om nie zaszkodzi, a dla mnie nie stanowi to \u017cadnego k\u0142opotu czy dodatkowych wydatk\u00f3w. Mam po prostu inn\u0105 dennic\u0119 \u2013 ot, ca\u0142a zmiana. Dla mnie wa\u017cne jest, \u017ceby pr\u00f3bowa\u0107 wprowadza\u0107 rozwi\u0105zania, kt\u00f3re przybli\u017caj\u0105 gospodark\u0119 pasieczn\u0105 do warunk\u00f3w, do jakich pszczo\u0142y by\u0142y naturalnie, ewolucyjnie przystosowane.<\/p>\n

            Stosowanie drewnianych uli, brak w\u0119zy (lub u\u017cywanie nieska\u017conego \u201em\u0142odego\u201d wosku), odst\u0105pienie od sta\u0142ej dezynfekcji uli, wycofywanie starych ramek, kt\u00f3re \u201ech\u0142on\u0105 chemi\u0119\u201d z p\u00f3l czy podawan\u0105 przez pszczelarza… To mo\u017ce robi\u0107 ka\u017cdy, bez szkody dla wynik\u00f3w ekonomicznych pasieki. Po prostu trzeba podj\u0105\u0107 te dzia\u0142ania i dokonywa\u0107 w\u0142a\u015bciwych wybor\u00f3w.<\/p>\n

              \n
            1. \u201eLazy<\/b> <\/b>beekeeping<\/b>\u201d <\/b>i<\/b> <\/b>inne<\/b> <\/b>metody<\/b> <\/b>pszczelarskie<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

              Powiedzenie m\u00f3wi: trzeba tak robi\u0107, \u017ceby si\u0119 nie narobi\u0107… I do tego trzeba w\u0142a\u015bnie d\u0105\u017cy\u0107 prowadz\u0105c pasiek\u0119. Ja musz\u0119 przyzna\u0107, \u017ce wci\u0105\u017c ucz\u0119 si\u0119 tego podej\u015bcia. Wbrew pozorom jest ono trudne… Czasem chc\u0119 co\u015b robi\u0107, poprawia\u0107 pszczo\u0142y… cho\u0107 wiem, \u017ce one wiedz\u0105 lepiej. Im mniej ingerencji tym mniej stresu dla nich. Ka\u017cde otwarcie daszka to zaburzenie mikroklimatu ulowego, zmiana wilgotno\u015bci, temperatury i wspomniany stres. Pasiek\u0119 trzeba tak prowadzi\u0107, \u017ceby zagl\u0105da\u0107 do uli jak najrzadziej. Pszczelarze lubi\u0105 zagl\u0105da\u0107 do uli bo to dla nich pasja. Ja te\u017c to lubi\u0119. Ale z obserwacji tych bardziej do\u015bwiadczonych wynika, \u017ce im rzadziej to robimy, tym lepiej rozwijaj\u0105 si\u0119 pszczo\u0142y i maj\u0105 wi\u0119cej miodu. Trzeba wi\u0119c tak prowadzi\u0107 pasiek\u0119, \u017ceby zapewni\u0107 pszczo\u0142om odpowiedni\u0105 ilo\u015b\u0107 miejsca w ulu, dost\u0119p do po\u017cytk\u00f3w i… \u015bwi\u0119ty spok\u00f3j. Tymczasem pszczelarze sprawdzaj\u0105 czy ich \u201ewspania\u0142e matki hodowlane\u201d si\u0119 nie wyroj\u0105, albo nie zostan\u0105 wymienione przez pszczo\u0142y… Czy to co\u015b zmieni? Czy ta nowa pszczo\u0142a naprawd\u0119 b\u0119dzie \u201egorsza\u201d? Przy og\u00f3lnym ograniczeniu ilo\u015bci nak\u0142ad\u00f3w pracy na ul mo\u017cemy sobie pozwoli\u0107 na to, \u017ce cz\u0119\u015b\u0107 rodzin si\u0119 wyroi, czy nawet si\u0119 osypie (je\u017celi taka b\u0119dzie wola natury!), bo po prostu mo\u017cemy prowadzi\u0107 wi\u0119ksz\u0105 pasiek\u0119. Trzeba zmieni\u0107 nastawienie i u\u0142o\u017cy\u0107 wszystko na nowo. Nie ka\u017cda rodzina musi by\u0107 rekordzistk\u0105! Prowad\u017amy wi\u0119ksz\u0105 pasiek\u0119, a dajmy im spok\u00f3j \u2013 i wszyscy b\u0119d\u0105 szcz\u0119\u015bliwsi. Tymczasem ilo\u015b\u0107 pracy zwi\u0105zanej z kontrol\u0105 rodziny pszczelej, zapiskami mo\u017ce i u\u0142atwia nam odnalezienie si\u0119 w tym co si\u0119 w ulu dzieje, ale… jeszcze raz napisz\u0119: czy naprawd\u0119 musimy wszystko kontrolowa\u0107?<\/p>\n

                \n
              1. Prowad\u017a w\u0142asn\u0105 selekcj\u0119 i pozw\u00f3l najs\u0142abszym odej\u015b\u0107 z godno\u015bci\u0105…<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

                Nie m\u00f3wi\u0119 tu o \u201enajs\u0142abszych\u201d rodzinach pod wzgl\u0119dem tzw. \u201esi\u0142y\u201d czy zbior\u00f3w miodu. Pisz\u0119 tu o najs\u0142abiej przystosowanych… Wiem, \u017ce jest to trudne. Nie oczekuj\u0119 od ka\u017cdego pszczelarza dopuszczenia do du\u017cej \u015bmiertelno\u015bci w\u0142asnej pasieki. Zn\u00f3w chodzi tylko o zmian\u0119 pewnej mentalno\u015bci pszczelarskiej. Je\u017celi w rodzinie dzieje si\u0119 \u017ale, a nie uznajesz w pe\u0142ni podj\u0119cia selekcji naturalnej to przecie\u017c mo\u017cesz uprzedzi\u0107 natur\u0119, i zmieni\u0107 geny tej rodziny. Tak dzia\u0142a Erik Osterlund, tw\u00f3rca pszczo\u0142y Elgon, kt\u00f3ry podejmuje \u2013 jak to okre\u015blam \u2013 \u201eleczenie interwencyjne\u201d. Kiedy rodzina ma si\u0119 \u017ale, leczy j\u0105 mo\u017cliwie najmniej ingeruj\u0105c\u0105 metod\u0105 (on wybra\u0142 niewielkie dawki tymolu), ale w tej rodzinie wymienia matki na pochodz\u0105ce z rodzin, kt\u00f3re radz\u0105 sobie najlepiej. Geny umieraj\u0105 (matka jest zabita), tak jak prawdopodobnie by si\u0119 sta\u0142o w naturze (pewno\u015bci mie\u0107 nie mo\u017cna), a rodzina pszczela prze\u017cywa, nie powoduj\u0105c strat ekonomicznych pszczelarza. Czasem jednak trzeba pozwoli\u0107 tym najgorzej przystosowanym po prostu odej\u015b\u0107… Je\u017celi b\u0119dziesz prowadzi\u0142 pasiek\u0119 zgodnie z poprzednim punktem, to mo\u017cesz po prostu wliczy\u0107 \u015bmier\u0107 cz\u0119\u015bci rodzin w swoje straty. Nie b\u0105d\u017a dumny z 2% \u015bmiertelno\u015bci rodzin rocznie, bo \u2026 naprawd\u0119 nie ma z czego. Tak znikoma \u015bmiertelno\u015b\u0107 zapewne \u015bwiadczy o tym, \u017ce sam za\u0142atwiasz problemy za pszczo\u0142y, a Twoja pasieka zapewne nie jest przystosowana do zagro\u017ce\u0144 \u015brodowiskowych.<\/p>\n

                  \n
                1. A je\u017celi ju\u017c musisz leczy\u0107, to \u2026 <\/b><\/li>\n<\/ol>\n

                  \u2026 po pierwsze stosuj \u015brodki w mo\u017cliwie niewielki spos\u00f3b wp\u0142ywaj\u0105ce na biochemi\u0119 i ekologi\u0119 ca\u0142ego pszczelego gniazda, a po drugie \u2013 i to jest kluczowe (!) – uwzgl\u0119dniaj<\/b> \u201e<\/b>wyniki<\/b> <\/b>leczenia<\/b>\u201d <\/b>w<\/b> <\/b>prowadzonej<\/b> <\/b>w\u0142asnej<\/b> <\/b>selekcji<\/b>. Nie pozwalaj na prze\u017cycie pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re zgromadzi\u0142y ogromne ilo\u015bci paso\u017cyta, tylko dlatego, \u017ce maj\u0105 \u201edobry rodow\u00f3d\u201d.<\/p>\n

                  Pami\u0119taj, \u017ce nawet z \u201epasiek selekcjonowanych\u201d mog\u0105 wyj\u015b\u0107 nieprzystosowane pszczo\u0142y i takich nie warto ratowa\u0107. Wprowadzaj geny, \u017ceby je \u201etestowa\u0107\u201d, ale je\u017celi oka\u017c\u0105 si\u0119 nieprzystosowane to usuwaj je z r\u00f3wn\u0105 bezwzgl\u0119dno\u015bci\u0105 jak robi to Matka Natura w procesie selekcji naturalnej. Co z tego, \u017ce zap\u0142aci\u0142e\u015b za pszczo\u0142\u0119 100 czy 200 z\u0142otych, skoro nie daje tego czego wszyscy szukamy?<\/p>\n

                  W mojej pasiece wszystkie pszczo\u0142y b\u0119d\u0119 traktowa\u0142 tak samo \u2013 i do tego te\u017c zach\u0119cam. Niewa\u017cne czy ma \u201efi\u0144skie\u201d lub \u201eszwedzkie\u201d geny, czy jest to zwyk\u0142y rojowy \u201ekundel\u201d. Je\u017celi sobie nie radzi to po prostu musi odej\u015b\u0107… Owszem wprowadzam te geny, bo daj\u0105 wi\u0119ksze szanse ni\u017c jakakolwiek pszczo\u0142a z polskich hodowli, ale nie po to, \u017ceby je potem ratowa\u0107, je\u017celi oka\u017c\u0105 si\u0119 niewiele warte, tylko po to, \u017ceby da\u0107 im szans\u0119 jak ka\u017cdym innym. W zwi\u0105zku z tym u mnie nie b\u0119dzie \u201ereproduktorek\u201d – \u2026 a raczej ka\u017cda pszczo\u0142a ni\u0105 b\u0119dzie.<\/p>\n

                  Pami\u0119taj przy tym o dw\u00f3ch sprawach.<\/p>\n

                  Po pierwsze nawet spore pora\u017cenie warroz\u0105 nie musi \u015bwiadczy\u0107 o tym, \u017ce rodzina sama nie wyjdzie z k\u0142opot\u00f3w (s\u0105 ju\u017c pszczo\u0142y na \u015bwiecie, kt\u00f3re si\u0119 \u015bwietnie czyszcz\u0105 i takie przypadki zosta\u0142y ju\u017c opisane!). Niemniej jednak dop\u00f3ki nie oka\u017ce si\u0119, \u017ce rodzina faktycznie da\u0142a sobie rad\u0119 z \u201enaje\u017ad\u017ac\u0105\u201d mo\u017ce warto wstrzyma\u0107 si\u0119 z ewentualnym rozmna\u017caniem? Jak zwykle w naturze nie ma \u017cadnych gwarancji i nie warto ich szuka\u0107.<\/p>\n

                  Po drugie ka\u017cde SKUTECZNE leczenie \u2013 niezale\u017cnie od tego czy u\u017cyta by\u0142a tzw. \u201etwarda chemia\u201d czy \u201e\u0142agodne zi\u00f3\u0142ka\u201d to eliminacja presji paso\u017cyta. Wi\u0119c prze\u017cywaj\u0105ca rodzina przy u\u017cyciu \u201emi\u0119kkiej chemii\u201d nie musi oznacza\u0107 automatycznie przystosowania… Niemniej jednak bezwzgl\u0119dnie nale\u017cy wybiera\u0107 metody jak naj\u0142agodniejsze i jak najmniej ingeruj\u0105ce w ca\u0142y ekosystem ulowy. Bo takie \u015brodki to czyste pszczele produkty i zapewnienie zdrowego \u015brodowiska rozwoju pszczo\u0142y.<\/p>\n

                    \n
                  1. Zostaw pszczo\u0142om jak najwi\u0119cej miodu \u2013 zw\u0142aszcza na zim\u0119<\/b><\/li>\n<\/ol>\n

                    Mi\u00f3d to naturalny pokarm dla pszcz\u00f3\u0142.<\/p>\n

                    Wiem, \u017ce cukier kosztuje poni\u017cej 2 z\u0142otych za kilogram, a mi\u00f3d 30 \u2013 40 z\u0142otych za s\u0142oik. Rachunek jest prosty \u2013 odbieram mi\u00f3d do ostatniego kilograma jesieni\u0105 i karmi\u0119 cukrem. Za kilogram miodu zakarmiam ca\u0142\u0105 rodzin\u0119… No w\u0142a\u015bnie tak my\u015bli przeci\u0119tny pszczelarz…<\/p>\n

                    Ale takie podej\u015bcie to odbieranie pszczo\u0142om wielu cennych sk\u0142adnik\u00f3w pokarmowych. Cukier to czyste w\u0119glowodany. To McDonald’s dla pszcz\u00f3\u0142… Je\u017celi chcesz mie\u0107 zdrowe pszczo\u0142y one musz\u0105 je\u015b\u0107 mi\u00f3d, a nie syrop cukrowy. Mi\u00f3d to nie tylko czysta energia z w\u0119glowodan\u00f3w, to sk\u0142adniki, kt\u00f3re wp\u0142ywaj\u0105 cho\u0107by na w\u0142a\u015bciwy rozw\u00f3j czerwiu. Mi\u00f3d ma r\u00f3wnie\u017c wiele innych cennych w\u0142a\u015bciwo\u015bci, kt\u00f3re trzymaj\u0105 w ryzach gro\u017ane mikroby. Mi\u00f3d to zdrowe pszczo\u0142y!<\/p>\n

                    A rachunek ekonomiczny pszczelarza musi bra\u0107 pod uwag\u0119 zdrowie pszcz\u00f3\u0142. To jest bezcenne. Je\u017celi chcesz odebra\u0107 im mi\u00f3d na zim\u0119 to zostaw im przynajmniej jak najwi\u0119kszy procent ich zapas\u00f3w, a one odwdzi\u0119cz\u0105 si\u0119 wiosn\u0105.<\/p>\n

                    Powy\u017csze punkty to tylko kilka rzeczy jakie ka\u017cdy pszczelarz powinien uwzgl\u0119dni\u0107 w swojej praktyce, je\u017celi chce zmiany drogi, kt\u00f3r\u0105 pod\u0105\u017ca pszczelarstwo. I je\u017celi uda\u0142o mi si\u0119 przekaza\u0107 je zgodnie z moimi celem i za\u0142o\u017ceniami, to zapewne zorientowa\u0142e\u015b si\u0119, \u017ce pszczelarstwo naturalne jest dla ka\u017cdego i wcale nie wymaga od Ciebie patrzenia na \u015bmier\u0107 pszcz\u00f3\u0142 i suche ramki przez ca\u0142y sezon. Co wi\u0119cej mo\u017cesz je praktykowa\u0107 na ka\u017cdym rodzaju ula, jaki ju\u017c posiadasz i przy wykorzystaniu praktycznie wszystkich narz\u0119dzi i zdobyczy nowoczesnego pszczelarstwa (w tym komercyjnego). Naprawd\u0119 wystarczy zmieni\u0107 kilka przyzwyczaje\u0144, pozwoli\u0107 na rozw\u00f3j bior\u00f3\u017cnorodno\u015bci i wyb\u00f3r \u201ew\u0142a\u015bciwej puli genetycznej\u201d, a sytuacja pszcz\u00f3\u0142 zacznie si\u0119 z roku na rok poprawia\u0107, zamiast pogarsza\u0107. Ale jest to powolna droga. Trzeba si\u0119 nastawi\u0107 na wiele lat (a kto wie, mo\u017ce i dziesi\u0119cioleci?) powolnej poprawy, zanim wszyscy uznamy, \u017ce \u201eju\u017c jest dobrze\u201d.<\/p>\n

                    Pszczelarstwo naturalne nie jest dla dziwak\u00f3w i oszo\u0142om\u00f3w, czy ludzi, kt\u00f3rzy nie chc\u0105 czerpa\u0107 z pszcz\u00f3\u0142 dochod\u00f3w, a traktuj\u0105 je tylko jako swoj\u0105 pasj\u0119 na niedzielne popo\u0142udnia. Na \u015bwiecie jest wielu pszczelarzy organicznych, kt\u00f3rzy z pszcz\u00f3\u0142 i miodu \u017cyj\u0105, a jednak uwzgl\u0119dniaj\u0105 potrzeby gatunku \u2013 mo\u017cemy do nich zaliczy\u0107 cho\u0107by Michaela Busha, Sama Comforta, Dee Lusby, Kirka Webstera, Erika Osterlunda, Juhani Lundena i wielu innych… Najwy\u017csza pora, \u017ceby i pszczelarze z Polski do do\u0142\u0105czyli do tego grona!<\/p>\n

                    PanTrute\u0144<\/strong><\/h3>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

                    Uzna\u0142em, \u017ce taki artyku\u0142 trzeba napisa\u0107. Dlaczego? Bo pszczelarstwo naturalne kojarzy si\u0119 z zaj\u0119ciem ma\u0142o dochodowym (a wr\u0119cz ze stratami), trudnym, a tak\u017ce praco i czasoch\u0142onnym. A tymczasem jest to nie tylko nieprawda, a wr\u0119cz wierutna bzdura. Ka\u017cdy z nas mo\u017ce zrobi\u0107 bardzo wiele, nie zmieniaj\u0105c drastycznie swoich pszczelarskich przyzwyczaje\u0144, nie zwi\u0119kszaj\u0105c ani koszt\u00f3w, ani […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_links_to":"","_links_to_target":""},"categories":[18,22,8],"tags":[12,17,14],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/805"}],"collection":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=805"}],"version-history":[{"count":16,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/805\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":830,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/805\/revisions\/830"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=805"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=805"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=805"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}