Wi\u0119kszo\u015b\u0107 pszczelarzy uwa\u017ca ca\u0142y pszczeli m\u0119ski rodzaj za “darmozjady”. Walcz\u0105 z ilo\u015bci\u0105 trutnia w rodzinie, wycinaj\u0105c plastry z kom\u00f3rk\u0105 trutow\u0105, ograniczaj\u0105c tym samym matce mo\u017cliwo\u015b\u0107 znoszenia niezap\u0142odnionych jaj, z kt\u00f3rych l\u0119gn\u0105 si\u0119 trutnie. W\u0119z\u0119 stosuje si\u0119 mi\u0119dzy innymi dlatego, aby da\u0107 pszczo\u0142om rusztowanie pod mniejsz\u0105 kom\u00f3rk\u0119 robotnicy. Pszczo\u0142y i tak szukaj\u0105 mo\u017cliwo\u015bci do budowy wi\u0119kszej kom\u00f3rki trutowej w wolnych miejscach, a nawet buduj\u0105 j\u0105 na w\u0119zie ignoruj\u0105c podany zarys kom\u00f3rki. Poni\u017cej przedstawiam argumenty przeciwko walce z trutniami.<\/p>\n
1. Osoby, kt\u00f3re pozwoli\u0142y pszczo\u0142om wychowywa\u0107 trutnie, nie zauwa\u017cy\u0142y istotnego zmniejszenia zbior\u00f3w miodu.<\/strong><\/p>\n Tak\u0105 opini\u0119 s\u0142ysza\u0142em w filmach Tomka Miodka i Polbarta. Podobn\u0105 opini\u0119 wyg\u0142osi\u0142 Michael Bush. Dla mnie jest to wystarczaj\u0105co wiarygodne i zamykam temat. Osobi\u015bcie na pocz\u0105tku sezonu mia\u0142em jedn\u0105 rodzin\u0119 (w innym po\u015bcie o niej wspomina\u0142em), kt\u00f3ra budowa\u0142a niesamowite ilo\u015bci kom\u00f3rki trutowej i wychowywa\u0142a niezliczone trutnie. Pomimo tego rodzina wiosn\u0105 mia\u0142a zdecydowanie wi\u0119cej miodu ni\u017c inne – to by\u0142a ilo\u015b\u0107 wi\u0119ksza nie o wianuszek na jednej ramce, a co najmniej dwu lub trzykrotno\u015b\u0107 zbior\u00f3w innych rodzin. R\u00f3\u017cne moje decyzje hodowlane (r\u00f3wnie\u017c b\u0142\u0119dne) nie pozwoli\u0142y mi jednak na weryfikacj\u0119 ilo\u015bci miodu w czasie zbior\u00f3w. W przysz\u0142ym sezonie wypowiem si\u0119 na ten temat bardziej szczeg\u00f3\u0142owo.<\/p>\n 2. Wbrew obiegowej opinii trutnie musz\u0105 mie\u0107 jakie\u015b zastosowanie w rodzinie pszczelej.<\/strong><\/p>\n Nie wierz\u0119, \u017ce natura pope\u0142nia b\u0142\u0119dy. Czerw trutowy rozwija si\u0119 d\u0142u\u017cej ni\u017c robotnic i jest od nich wi\u0119kszy. W czasie rozwoju spo\u017cywa wi\u0119cej pokarmu. Do tego mija wiele dni zanim trutnie wylec\u0105 na loty godowe. Wed\u0142ug obiegowej opinii, w tym czasie trutnie tylko siedz\u0105 na plastrach i przejadaj\u0105 zapasy zgromadzone przez robotnice. Brzmi to jak jaki\u015b koszmarny b\u0142\u0105d natury. Nale\u017ca\u0142oby sobie zada\u0107 wiele pyta\u0144: 3. Maj\u0105c dobre pszczo\u0142y zapewniamy sobie przeniesienie \u017c\u0105danych cech na inne rodziny.<\/strong><\/p>\n Uznaj\u0119, \u017ce ka\u017cdy trzyma takie rodziny jakie uwa\u017ca za cenne. Je\u017celi rodzina jest agresywna to pszczelarz powinien wymieni\u0107 matk\u0119, a nie wycina\u0107 czerw trutowy. Podobnie w przypadku rodziny nieprzystosowanej do wsp\u00f3\u0142istnienia z warroz\u0105. Nie powinno wi\u0119c by\u0107 niezgodne z interesem pszczelarzy, aby dobre trutnie lata\u0142y w okolicy. 4. Wycinanie czerwiu trutowego jest pewnego rodzaju stresem dla rodziny pszczelej.<\/strong><\/p>\n Pszczo\u0142y buduj\u0105 kom\u00f3rki trutowe gdy\u017c tak nakazuje im instynkt – potrzebuj\u0105 do czego\u015b trutni wi\u0119c chc\u0105 je mie\u0107. Je\u017celi im nie pozwalamy, nieustannie niszcz\u0105c ich prac\u0119 to one wci\u0105\u017c pr\u00f3buj\u0105 i pr\u00f3buj\u0105. A\u017c do skutku (albo do pewnego okresu w sezonie, kiedy potrzeba mija). Zamiast wi\u0119c nasyci\u0107 instynktown\u0105 potrzeb\u0119 rodziny nieustannie z ni\u0105 walczymy. To powoduje pewnego rodzaju stres w rodzinie. Wed\u0142ug Michaela Bush’a walka z potrzebami rodziny nie tylko jest niepotrzebn\u0105 prac\u0105, ale powoduje, \u017ce pszczo\u0142y s\u0105 niespokojne (nie m\u00f3wi\u0119 tu o agresywno\u015bci) i gorzej pracuj\u0105. W moich ulach wiosn\u0105 pszczo\u0142y wychowa\u0142y tyle trutni ile chcia\u0142y, a p\u00f3\u017aniej budowa\u0142y ju\u017c g\u0142\u00f3wnie kom\u00f3rki robotnic. Poza tym matka nie zaczerwia\u0142a kom\u00f3rek trutowych, gdy rodzina ju\u017c nie potrzebowa\u0142a trutni. Te kom\u00f3rki zostawa\u0142y puste – w lepszym sezonie zapewne by\u0142by w nich mi\u00f3d…<\/p>\n 5. Wycinanie czerwiu trutowego zajmuje czas pszczelarza.<\/strong><\/p>\n Wycinanie czerwiu trutowego jest wed\u0142ug mnie niepotrzebn\u0105 prac\u0105. Kom\u00f3rki trutowe absolutnie nikomu nie przeszkadzaj\u0105. Na pewnym etapie sezonu mo\u017cna niepotrzebny plaster z wi\u0119kszo\u015bci\u0105 kom\u00f3rki trutowej usun\u0105\u0107 w ca\u0142o\u015bci. Wed\u0142ug moich wyobra\u017ce\u0144 i wiedzy, warroza jest bardziej szkodliwa dla czerwiu, ni\u017c dla w pe\u0142ni wykszta\u0142conej pszczo\u0142y. Je\u017celi wi\u0119c, maj\u0105c czerw trutowy, mog\u0119 dodatkowo oszcz\u0119dzi\u0107 moim rozwijaj\u0105cym si\u0119 robotnicom w\u0105tpliwej przyjemno\u015bci bycia obiadem dla roztocza, to ch\u0119tnie na to przystan\u0119.<\/p>\n Niekt\u00f3rzy pszczelarze m\u00f3wi\u0105, \u017ce trutnie w ulu s\u0105 jak kogut w kurniku. Musz\u0105 by\u0107, \u017ceby pszczo\u0142y pracowa\u0142y. Budowa kom\u00f3rek trutowych mo\u017ce by\u0107 objawem s\u0142abo\u015bci, b\u0105d\u017a staro\u015bci matki, a tak\u017ce jednym z pierwszych symptom\u00f3w nadchodz\u0105cej r\u00f3jki. Jest jednak czym\u015b absolutnie naturalnym w rodzinie pszczelej. Trzeba si\u0119 tylko nauczy\u0107 odpowiednio odczytywa\u0107 sygna\u0142y pszcz\u00f3\u0142 i w\u0142a\u015bciwie je wykorzystywa\u0107. Wtedy trutnie mog\u0105 by\u0107 pomocne dla nas. Ja moim podopiecznym pozwol\u0119 mie\u0107 tyle trutni ile potrzebuj\u0105. Skoro chc\u0105 mie\u0107 trutnie, niech je maj\u0105!<\/p>\n Pozdrawiam mi\u0142o\u015bnik\u00f3w trutni.<\/p>\n
\n– dlaczego jest ich tak wiele? Przecie\u017c wielu z tych dzielnych m\u0119\u017c\u00f3w nie dost\u0105pi zaszczytu kopulacji z kr\u00f3low\u0105. – odpowied\u017a jest jasna: im wi\u0119cej trutni tym wi\u0119ksza szansa przekazania gen\u00f3w matki pszczelej.
\n– dlaczego s\u0105 takie du\u017ce? przecie\u017c samce wielu owad\u00f3w s\u0105 mniejsze ni\u017c samice, a to pozwoli\u0142oby zaoszcz\u0119dzi\u0107 pokarm. – u cz\u0119\u015bci gatunk\u00f3w wi\u0119kszy samiec jest atrakcyjniejszy dla samicy i takie s\u0105 te\u017c wybierane. Ewolucja wykszta\u0142ci\u0142a dwie g\u0142\u00f3wne strategie – samce s\u0105 b\u0105d\u017a du\u017ce i silne, b\u0105d\u017a ma\u0142e, szybkie i sprytne. Skoro trute\u0144 nie ma innego zastosowania, to czemu pszczo\u0142y nie wykszta\u0142ci\u0142y tej drugiej strategii, oszcz\u0119dzaj\u0105c cenny mi\u00f3d i py\u0142ek? Czy\u017cby gatunek mia\u0142 si\u0119 tak dobrze, \u017ce sta\u0107 go by\u0142o na marnotrawstwo?
\n– dlaczego rozw\u00f3j trutnia trwa tak d\u0142ugo? przecie\u017c je\u017celi jedynym zadaniem trutnia by\u0142aby kopulacja to trutnie rozwija\u0142yby si\u0119 kr\u00f3cej, a nied\u0142ugo po opuszczeniu kom\u00f3rki by\u0142yby zdolne do lot\u00f3w i kopulacji. – Matka pszczela rozwija si\u0119 kr\u00f3cej ni\u017c trute\u0144, praktycznie od razu po wygryzieniu jest zdolna do lot\u00f3w godowych i po kilku dniach ju\u017c mo\u017ce sk\u0142ada\u0107 jaja. Jest te\u017c podobnej wielko\u015bci. Wydaje si\u0119 wi\u0119c organizmem wielokrotnie bardziej skomplikowanym ni\u017c trute\u0144. Dlaczego wi\u0119c “darmozjad” siedzi w kom\u00f3rce 8 dni d\u0142u\u017cej, a p\u00f3\u017aniej wiele dni w ulu i ani my\u015bli wylecie\u0107 na lot godowy? Tu musi kry\u0107 si\u0119 odpowied\u017a na pytanie o “zastosowanie trutnia” w rodzinie pszczelej – w tym czasie trute\u0144 wype\u0142nia jak\u0105\u015b tajn\u0105 misj\u0119… Jestem przekonany, \u017ce gdyby zadaniem trutni by\u0142a jedynie kopulacja to rozwija\u0142by si\u0119 10 – 12 dni, a po maksymalnie 2 czy 3 dniach wylatywa\u0142by na lot godowy.
\nJeszcze raz powiem: natura nie pope\u0142nia b\u0142\u0119d\u00f3w. Dowcipni zwolennicy ps\u00f3w twierdz\u0105, \u017ce istnienie gatunku felis catus (kot domowy) jest dowodem na tez\u0119 przeciwn\u0105. Ja jednak pozostan\u0119 przy wierze w celowo\u015b\u0107 dzia\u0142ania ewolucji. Trute\u0144 ma jakie\u015b zastosowanie w rodzinie pszczelej, cho\u0107 nie jest niezb\u0119dny do jej bie\u017c\u0105cej egzystencji. Zetkn\u0105\u0142em si\u0119 z tez\u0105 – dla mnie do\u015b\u0107 wiarygodn\u0105 – \u017ce trutnie przebywaj\u0105c w ulu wygrzewaj\u0105 czerw i dzi\u0119ki temu mog\u0105 odci\u0105\u017cy\u0107 robotnice, kt\u00f3re wykonuj\u0105 inne prace i szybciej opuszczaj\u0105 ul jako zbieraczki. By\u0107 mo\u017ce robi\u0105 jeszcze co\u015b innego?<\/p>\n
\nDla mnie pozostaje jednak pewna korzy\u015b\u0107 z walki pszczelarzy z trutniami – ot\u00f3\u017c jest wi\u0119ksza szansa, \u017ce to moje trutnie unasienni\u0105 moje matki (przynajmniej w jakiej\u015b sporej cz\u0119\u015bci). A je\u017celi to moje trutnie b\u0119d\u0105 selekcjonowane na odporno\u015b\u0107 na warroz\u0119 to istnieje wi\u0119ksze prawdopodobie\u0144stwo, \u017ce potomstwo moich matek b\u0119dzie lepiej przystosowane do wsp\u00f3\u0142istnienia z roztoczem.<\/p>\n
\nNiekt\u00f3rzy pszczelarze stosuj\u0105 tzw. ramk\u0119 pracy do walki z warroz\u0105. Roztocze woli kom\u00f3rk\u0119 trutow\u0105 gdy\u017c jest wi\u0119ksza, a czerw trutowy d\u0142u\u017cej si\u0119 rozwija, co jest zgodne z naturalnym cyklem rozwojowym Varroa. Je\u017celi kto\u015b przyj\u0105\u0142 t\u0105 metod\u0119 walki z roztoczem to przynajmniej praca ta jest celowa.
\nSwoj\u0105 drog\u0105 ciekawe, czy wycinanie ramki pracy stanie si\u0119 kiedy\u015b na tyle silnym czynnikiem presji selekcyjnej na warroz\u0119, \u017ce roztocze ch\u0119tniej przebywa\u0107 b\u0119dzie na czerwiu robotnic. To by\u0142by z\u0142y czas dla pszczelarstwa.<\/p>\nPanTrute\u0144<\/strong><\/h3>\n