Pasieka ze skoordynowan\u0105 produkcj\u0105 miodu, odk\u0142ad\u00f3w i matek umo\u017cliwi\u0142a rozwi\u0105zanie naszych najwi\u0119kszych trudno\u015bci ze szkodnikami i chorobami. Mam te\u017c ufno\u015b\u0107, \u017ce poradzimy sobie z problemami, kt\u00f3re dopiero nadejd\u0105.<\/figcaption><\/figure>\nBudowanie stabilnej pasieki<\/h2>\n Moim ostatnim tematem na dzi\u015b jest spojrzenie, jak mo\u017cna zabezpieczy\u0107 zdrowie, stabilno\u015b\u0107 i wydajno\u015b\u0107 pasieki nie leczonej, wobec nadchodz\u0105cych nowych wyzwa\u0144. Podobnie jak rok 1996 stanowi\u0142 najlepszy moment na rozpocz\u0119cie tworzenia d\u0142ugofalowych rozwi\u0105za\u0144 problemu roztoczy, dzi\u015b mamy najlepszy czas, by przygotowa\u0107 si\u0119 do znacznie wy\u017cszych koszt\u00f3w energii i o wiele bardziej niestabilnych, i nieprzewidywalnych warunk\u00f3w pogodowych. Rozwi\u0105zanie tych problem\u00f3w wymaga tego samego pozytywnego nastawienia i otwartego umys\u0142u na nauki, kt\u00f3re roztocza staraj\u0105 si\u0119 nam przekaza\u0107 od 20 lat.<\/p>\n
Je\u017celi skorzystamy z przewodnictwa Przyrody, zachowamy cierpliwo\u015b\u0107, postawimy pszczo\u0142y na pierwszym miejscu, one poka\u017c\u0105 nam drog\u0119 post\u0119powania. Naprawd\u0119 dobre rozwi\u0105zanie jednego problemu, cz\u0119sto pomaga rozwi\u0105za\u0107 te\u017c inne. Koncentracja na utrzymaniu w zdrowiu rodziny pszczelej przez wiele pokole\u0144, zaprowadzi nas dalej ni\u017c cokolwiek w poszukiwaniu kompleksowych rozwi\u0105za\u0144 obecnych problem\u00f3w. Powtarzam to bez przerwy: \u201eHodowla i Gospodarka pasieczna musz\u0105 i\u015b\u0107 w parze\u201d. Cz\u0119\u015bci\u0105 sposobu jest rezygnacja ze zwi\u0119kszania dochod\u00f3w brutto na rzecz redukcji koszt\u00f3w (zw\u0142aszcza paliwa), zmniejszenie liczby rodzin, po\u015bwi\u0119cenie wi\u0119cej czasu ka\u017cdej z nich i zwi\u0119kszenie intensywno\u015bci produkcji. Wszystkie te zmiany nabior\u0105 znaczenia w przysz\u0142o\u015bci, gdy ceny energii poszybuj\u0105 w g\u00f3r\u0119 \u2013 a naprawd\u0119 nie ma innego sposobu zabezpieczenia si\u0119 przed nieprzewidywaln\u0105 pogod\u0105.<\/p>\n
Produkcja Intensywna<\/span> stanowi jedn\u0105 z najcz\u0119\u015bciej lekcewa\u017conych i najmniej zrozumia\u0142ych, a najwa\u017cniejszych zasad wp\u0142ywaj\u0105cych na sukces lub pora\u017ck\u0119 w przedsi\u0119wzi\u0119ciach rolniczych. To po prostu kombinowana, wzgl\u0119dna miara wydajno\u015bci w przeliczeniu na jednostk\u0119 (w tym wypadku rodzin\u0119 pszczel\u0105), godzin\u0119 pracy i zainwestowane pieni\u0105dze. Wysoka wydajno\u015b\u0107 we wszystkich tych trzech obszarach niemal\u017ce gwarantuje du\u017cy sukces w dzia\u0142alno\u015bci gospodarstwa rolnego \u2013 bez znaczenia, jak du\u017ca jest farma, lub pasieka. Jednak to w\u0142a\u015bnie ma\u0142e gospodarstwa, prowadzone przez swoich w\u0142a\u015bcicieli osobi\u015bcie, maj\u0105 wi\u0119ksz\u0105 szans\u0119 skorzystania z tej zasady i zdobycia nagrody \u2013 poniewa\u017c umiej\u0119tno\u015bci, wiedza i uwa\u017cno\u015b\u0107 niezb\u0119dne do osi\u0105gni\u0119cia wysokiej intensywno\u015bci produkcji wykracza poza mo\u017cliwo\u015bci wi\u0119kszo\u015bci zwykle nieobecnych pracownik\u00f3w najemnych.<\/p>\nProdukcja w p\u00f3\u0142nocnych stanach miodu, pszcz\u00f3\u0142 i matek pszczelich po\u0142\u0105czona w jeden system stanowi dobry spos\u00f3b na zwi\u0119kszenie intensywno\u015bci produkcji oraz dostarczenie alternatywy dla pszcz\u00f3\u0142 zafrykanizowanych i tego szale\u0144stwa przewo\u017cenia rodzin pszczelich na tysi\u0105ce kilometr\u00f3w, aby zarobi\u0107 dzi\u0119ki nim na \u017cycie. Oto przyk\u0142ad z \u017cycia dla zilustrowania tego, co mam na my\u015bli. Pokazuje te\u017c, jak roztocza i pozytywne nastawienie pomog\u0142y pasiece sta\u0107 si\u0119 odporniejsz\u0105, wydajn\u0105 i rentown\u0105.<\/p>\n
Zanim przeprowadzi\u0142em si\u0119 z w\u0142asnymi pszczo\u0142ami do Doliny Champlain, przepracowa\u0142em kiedy\u015b sezon pasieczny w hrabstwie Addison. Ju\u017c po przeprowadzce zauwa\u017cy\u0142em nie zaj\u0119te pasieczysko, jedno z tych, na kt\u00f3rych kiedy\u015b pracowa\u0142em. Zapyta\u0142em o nie dawnego szefa. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce dzia\u0142ka zmieni\u0142a w\u0142a\u015bciciela, a nowy \u017c\u0105da\u0142 pi\u0119\u0107dziesi\u0119ciu dolar\u00f3w czynszu zamiast daniny 30 funt\u00f3w (15 kg) miodu. Uznaj\u0105c, \u017ce nigdy nie wyprodukowa\u0142 tam miodu za pi\u0119\u0107dziesi\u0105t dolar\u00f3w (to prawdopodobnie przesada, ale rozumiecie istot\u0119 rzeczy), m\u00f3j by\u0142y szef postanowi\u0142 przenie\u015b\u0107 pszczo\u0142y. Na pytanie, czy nie mia\u0142by nic naprzeciw, bym ja u\u017cy\u0142 tego miejsca, odpowiedzia\u0142: \u201eW \u017cadnym wypadku, r\u00f3b, co chcesz\u201d.<\/p>\n
Faktycznie nie ros\u0142o tam du\u017co koniczyny ani mniszka (naszych podstawowych po\u017cytk\u00f3w towarowych). Ale potrzebowa\u0142em miejsca niedaleko od domu, by wychowa\u0107 wi\u0119cej matecznik\u00f3w na sprzeda\u017c i skompensowa\u0107 straty, kt\u00f3rych jak wszyscy do\u015bwiadczy\u0142em po nadej\u015bciu \u015bwidraczka pszczelego. W pobli\u017cu rozci\u0105ga\u0142o si\u0119 wielkie bagno, troch\u0119 sumak\u00f3w i wiciokrzew\u00f3w, wi\u0119c uzna\u0142em, \u017ce powinienem w tym miejscu mie\u0107 niewielki, ale sta\u0142y po\u017cytek \u2013 co niesamowicie pomaga przy produkcji dobrych matecznik\u00f3w. Okaza\u0142o si\u0119 to prawd\u0105, ale pojawi\u0142 si\u0119 k\u0142opot: rodziny wychowuj\u0105ce, kt\u00f3rym po\u015bwi\u0119ca\u0142em wiele uwagi i utrzymywa\u0142em w sile przez ca\u0142e lato, zacz\u0119\u0142y dawa\u0107 niezawodne, ogromne plony miodu. Pod koniec sezonu wychowu matek odk\u0142adanie na bok korpus\u00f3w z miodem i potem zak\u0142adanie z powrotem, aby dosta\u0107 si\u0119 do matecznik\u00f3w, wymaga\u0142o sporo wysi\u0142ku. Przez r\u00f3wnoczesn\u0105 produkcj\u0119 matek i miodu z tych samych rodzin pszczelich wydajno\u015b\u0107 pasieczyska wzros\u0142a wprost niewiarygodnie \u2013 we wszystkich trzech miarach intensywno\u015bci, w przeliczeniu na rodzin\u0119, na godzin\u0119 pracy i na zainwestowane pieni\u0105dze. Z nadmiarowego czerwiu wyprodukowa\u0142em te\u017c par\u0119 odk\u0142ad\u00f3w.<\/p>\n
W tamtych czasach moje matki kosztowa\u0142y dwa dolary za sztuk\u0119 i wiod\u0142o mi si\u0119 nie\u017ale na tym pasieczysku. Sk\u0142ada\u0142o si\u0119 z 32 rodzin i wypracowywa\u0142o oko\u0142o 7000 dolar\u00f3w z r\u00f3\u017cnych produkt\u00f3w pszczelich. Wkr\u00f3tce jednak nadesz\u0142y roztocza Varroa i znowu trzeba si\u0119 by\u0142o dostosowa\u0107. Aby utrzyma\u0107 bez leczenia rodziny wychowuj\u0105ce, ostatecznie przyj\u0105\u0142em jako metod\u0119, \u017ce ka\u017cda z nich odci\u0105ga tylko jedn\u0105 seri\u0119 matecznik\u00f3w. Jako cz\u0119\u015b\u0107 procesu, jej matk\u0119, wi\u0119kszo\u015b\u0107 czerwiu i oko\u0142o po\u0142ow\u0119 lotnej pszczo\u0142y wywo\u017c\u0119 na inne stanowisko. Kiedy taka rodzina si\u0119 odbuduje i stanie znowu liczna, dostarcza do\u015b\u0107 pszcz\u00f3\u0142 i czerwiu na przynajmniej trzy odk\u0142ady. Zatem jako rezultat utarczek z roztoczem Varroa, to pasieczysko sta\u0142o si\u0119 wydajniejsze ni\u017c kiedykolwiek przedtem i teraz produkowa\u0142o mi\u00f3d, mateczniki oraz nukleusy.<\/p>\n
Ostatniego lata odwiedzi\u0142 mnie pszczelarz z Connecticut, kt\u00f3ry r\u00f3wnie\u017c hoduje mateczniki i matki pszczele (mo\u017ce znacie Rollie’go Hannona). Gaw\u0119dzili\u015bmy, podczas gdy ja wyci\u0105ga\u0142em mateczniki z rodzin wychowuj\u0105cych na tym samym toczku, o kt\u00f3rym opowiedzia\u0142em wy\u017cej. Wspomnia\u0142, \u017ce jego cena za odchowany matecznik wynosi 5 dolar\u00f3w. Sk\u0142oni\u0142o mnie to do zastanowienia, czy to aby nie pora na nowo oceni\u0107 dochodowo\u015b\u0107 tego pasieczyska. Przezimowany nukleus z matk\u0105 w\u0142asnego wychowu, osi\u0105gaj\u0105cy w maju 8 ramek na czarno, kosztuje dzi\u015b w mojej okolicy przynajmniej 150 dolar\u00f3w. Je\u017celi z tego toczka na 32 rodziny zrobi\u0119 100 odk\u0142ad\u00f3w, a zaledwie 65 nada si\u0119 na sprzeda\u017c nast\u0119pnej wiosny (bardzo ostro\u017cna kalkulacja), warto\u015b\u0107 wyprodukowanych pszcz\u00f3\u0142 si\u0119gnie 10 tysi\u0119cy dolar\u00f3w. Dodaj\u0105c do tego 2 tysi\u0105ce za mateczniki oraz sto p\u0142ytkich nadstawek z miodem odbieranych z tego pasieczyska prawie ka\u017cdego roku, suma produkcji przekroczy 20 tysi\u0119cy dolar\u00f3w. Nawet je\u017celi dodam 12 ma\u0142ych uli z matkami reprodukcyjnymi do liczby rodzin\u00a0pracuj\u0105cych na t\u0119 kwot\u0119, wci\u0105\u017c daje to ponad 450 dolar\u00f3w na pie\u0144. I ten doch\u00f3d wypracowa\u0142em inwestuj\u0105c zaledwie w par\u0119 dodatkowych uli oraz innego sprz\u0119tu, bez kt\u00f3rych \u015brednia wynios\u0142aby owe 50 dolar\u00f3w (?) z miodu. Oto intensywna produkcja. Dlatego radz\u0119 ka\u017cdemu, kto chce zosta\u0107 zawodowym pszczelarzem, aby zacz\u0105\u0142 od mniej ni\u017c 100 rodzin pszczelich na dw\u00f3ch lub trzech toczkach, zanim zdecyduje si\u0119 rozwin\u0105\u0107 dzia\u0142alno\u015b\u0107. Je\u017celi od pocz\u0105tku opracujemy metody intensywne, a zdo\u0142amy je utrzyma\u0107 w miar\u0119 stabilnego wzrostu, sukces jest niemal pewny. Je\u017celi zaczynasz szybko i ro\u015bniesz gwa\u0142townie, z ma\u0142\u0105 intensywno\u015bci\u0105 produkcji, pojawi si\u0119 wiele dodatkowych trudno\u015bci i sta\u0142e ryzyko pora\u017cki.<\/p>\n
W prawdziwym \u017cyciu nie zarabiam a\u017c tyle z mojego wieloletniego pasieczyska wychowuj\u0105cego. Aktualnie nie sprzedaj\u0119 matecznik\u00f3w \u2013 przekazuj\u0119 je do innych sekcji pasieki. Ta inwestycja przynosi doch\u00f3d w inny spos\u00f3b, na innych toczkach. Roy Weaver (za\u0142o\u017cyciel znanej w USA, du\u017cej, komercyjnej pasieki sprzedaj\u0105cej nieleczone pszczo\u0142y \u2013 przyp. t\u0142um.)<\/em> powiedzia\u0142 kiedy\u015b \u201eWidzisz t\u0105 siwizn\u0119? Nie dosta\u0142em jej z powodu roztoczy, czy zgnilca ameryka\u0144skiego. Nabawi\u0142em si\u0119 jej staraj\u0105c si\u0119 wyprodukowa\u0107 do\u015b\u0107, aby sprosta\u0107 zapotrzebowaniu!\u201d. Widz\u0119 ju\u017c kogo\u015b z ty\u0142u sali, jak macha r\u0119kami, by zauwa\u017cy\u0107, \u017ce ca\u0142a ta produkcja matecznik\u00f3w i rodzin pszczelich wymaga o wiele wi\u0119cej pracy ni\u017c po prostu pozyskiwanie miodu. To prawda. Ale praca ta jest o niebo wydajniejsza w przeliczeniu na roboczogodzin\u0119 ni\u017c zwyk\u0142a produkcja miodu. I to w\u0142a\u015bnie stanowi sedno: aby sprosta\u0107 rosn\u0105cym gwa\u0142townie cenom energii, musimy uzyska\u0107 wi\u0119kszy doch\u00f3d w przeliczeniu na godzin\u0119 pracy, pasieczysko oraz rodzin\u0119 pszczel\u0105. Zwi\u0119kszaj\u0105c staranno\u015b\u0107 w pracy z mniejsz\u0105 liczb\u0105 pni \u0142atwiej te\u017c poradzimy sobie z ekstremalnie zmienn\u0105 pogod\u0105. Nawet z tak du\u017c\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 area\u0142u oddanego pod monokulturow\u0105 pustyni\u0119, wci\u0105\u017c jeste\u015bmy w stanie znale\u017a\u0107 wiele mo\u017cliwo\u015bci dla wsp\u00f3\u0142czesnych i przysz\u0142ych pszczelarzy, by troszczy\u0107 si\u0119 lepiej o mniejsz\u0105 liczb\u0119 rodzin pszczelich, mniej koczuj\u0105c z ulami i uzyskuj\u0105c przy tym lepszy doch\u00f3d netto.<\/p>\nRamka weselna – po\u0142\u00f3wka gniazdowej<\/figcaption><\/figure>\nZmiany nie s\u0105 \u0142atwe<\/h2>\n Podsumowuj\u0105c pragn\u0119 wyrazi\u0107 nadziej\u0119, \u017ce moja historia nie wywar\u0142a wra\u017cenia, jakobym nie mia\u0142 \u017cadnych powa\u017cnych problem\u00f3w. Przyjmuj\u0105c jednak nowy wz\u00f3r post\u0119powania \u2013 model do na\u015bladowania, jak utrzyma\u0107 si\u0119 z pracy przy pszczo\u0142ach \u2013 najwa\u017cniejsze trudno\u015bci ze szkodnikami i chorobami ostatecznie uda\u0142o mi si\u0119 pokona\u0107. Zawsze, gdy nowy spos\u00f3b my\u015blenia wypiera stary, pojawia si\u0119 op\u00f3r, niech\u0119\u0107 i zazdro\u015b\u0107 ze strony tych, kt\u00f3rzy maj\u0105 \u2013 lub tylko s\u0105dz\u0105, \u017ce maj\u0105 \u2013 interes w zachowaniu starego nastawienia, swojej \u201ew\u0142adzy\u201d, czy \u201eautorytetu\u201d. Jak powiedzia\u0142 Gandhi: \u201eNajpierw ci\u0119 ignoruj\u0105. Potem wy\u015bmiewaj\u0105. Wreszcie ci\u0119 zwalczaj\u0105. I wtedy wygrywasz.\u201d<\/p>\n
Chcia\u0142bym powiedzie\u0107, \u017ce op\u00f3r wobec mnie sk\u0142ada\u0142 si\u0119 tylko z internetowego hejtu\u2026 Ale nie mog\u0119. Niekt\u00f3rzy wiedzieli dok\u0142adnie, co robi\u0105, celowali tam, gdzie mogli zaszkodzi\u0107 mi najbole\u015bniej: w moje pszczo\u0142y, moj\u0105 zdolno\u015b\u0107 utrzymania si\u0119, harmoni\u0119 domu i pracy. Je\u017celi nie zale\u017ca\u0142o im na efektach mojej ci\u0119\u017ckiej pracy, to chyba tylko chcieli wyp\u0119dzi\u0107 mnie z domu, w kt\u00f3rym zamieszkuj\u0119 od 20 lat, w kt\u00f3rym pomog\u0142em wychowa\u0107 dw\u00f3ch ch\u0142opc\u00f3w jak w\u0142asnych syn\u00f3w. Z domu odwiedzanego przez licznych przyjaci\u00f3\u0142 i oddanych klient\u00f3w, gdzie nikt nigdy nie podni\u00f3s\u0142 konfliktu do poziomu, kt\u00f3rego nie da\u0142oby si\u0119 rozwi\u0105za\u0107 w kilka minut szczerej rozmowy.<\/p>\n
M\u00f3wi\u0119 o tym, aby nie tylko zilustrowa\u0107, jak trudno jest zmieni\u0107 spos\u00f3b my\u015blenia, lecz by pokaza\u0107, jak desperacko spo\u0142eczno\u015b\u0107 pszczelarska trzyma si\u0119 starego nastawienia, kt\u00f3re ju\u017c nie dzia\u0142a. Jest to cz\u0119\u015b\u0107 procesu prowadz\u0105cego do odnalezienia nowego sposobu na produkcj\u0119 \u017cywno\u015bci oraz odbudow\u0119 harmonii i pi\u0119kna naturalnego \u015brodowiska.<\/p>\n
Wr\u00f3\u0107my do definicji \u201ewzoru\u201d Alana Nationa: \u201ezestaw regu\u0142 i regulacji (pisanych i niepisanych), kt\u00f3re m\u00f3wi\u0105, co robi\u0107, by osi\u0105gn\u0105\u0107 sukces\u201d. Nowy model rolnictwa opartego na rozpoznaniu potrzeb Natury ponad w\u0142asnym dobrem, nie zadzia\u0142a w oparciu o manipulacje i k\u0142\u00f3tnie, kradzie\u017ce, czy nastawianie jednych przeciwko drugim. Prawdziwie wa\u017cne osi\u0105gni\u0119cia pochodz\u0105 z uczciwo\u015bci, zaufania, wsp\u00f3\u0142pracy i sta\u0142ego zaanga\u017cowania wszystkich zainteresowanych stron. Dla wsp\u00f3\u0142czesnych pszczelarzy mo\u017cna pokaza\u0107 mn\u00f3stwo obszar\u00f3w i mo\u017cliwo\u015bci zarobkowania. Tak naprawd\u0119 jednym z naszych najwi\u0119kszych zagro\u017ce\u0144, obok cen energii i niestabilnej pogody, jest malej\u0105ca liczba m\u0142odych ludzi zainteresowanych utrzymaniem si\u0119 z pasieki.<\/p>\n
Je\u017celi jeszcze kiedy\u015b b\u0119d\u0119 mia\u0142 okazj\u0119 przemawia\u0107 na podobnym spotkaniu, mam nadziej\u0119, \u017ce zdo\u0142am szerzej opisa\u0107 ten problem i przedstawi\u0107 jakie\u015b rozwi\u0105zania.<\/p>\n