10 zasad pszczelarstwa<\/figcaption><\/figure>\nMusia\u0142o min\u0105\u0107 20 lat, nim zebra\u0142em si\u0119 na odwag\u0119 i sprzeda\u0142em miodark\u0119, po tym jak przez 10 lat oszcz\u0119dza\u0142em na ni\u0105 i na p\u00f3\u0142ci\u0119\u017car\u00f3wk\u0119 z przeno\u015bn\u0105 pracowni\u0105 pszczelarsk\u0105. Ale\u017c by\u0142em wtedy g\u0142upi. My\u015bla\u0142em, \u017ce chodzi o mi\u00f3d. Czyta\u0142em wszystkie ksi\u0105\u017cki, szczeg\u00f3lnie Ormanda, zw\u0142aszcza te fragmenty, w kt\u00f3rych m\u00f3wi, \u017ce \u201emi\u00f3d to pieni\u0105dz\u201d. Przyj\u0105\u0142em t\u0119 m\u0105dro\u015b\u0107 bezkrytycznie.<\/p>\n
Ale nie zrozumcie mnie \u017ale. Uwielbiam Ormanda. Ormand jest moim przyjacielem. Niekwestionowany mistrz w tej grze, pszczelarz w trzecim pokoleniu, autor dw\u00f3ch znakomitych ksi\u0105\u017cek w tej dziedzinie, rekordzista Guinessa w produkcji miodu z jednego ula z jedn\u0105 matk\u0105 w jednym sezonie \u2013 183 kilo miodu. Utrzyma\u0142 ten rekord od 1957 do 1963, kiedy rekord ten zosta\u0142 pobity, ale tylko dzi\u0119ki u\u017cyciu wielu matek. Oryginalny rekord Ormanda, ten z jedn\u0105 matk\u0105, chyba nigdy nie doczeka si\u0119 nawet powa\u017cnego wyzwania. Jednak Ormand nie ma dzi\u015b pszcz\u00f3\u0142. Sta\u0142o si\u0119 to, co nie do pomy\u015blenia. Ale nie dlatego, \u017ce si\u0119 zestarza\u0142. Jest bardzo stary, ale wci\u0105\u017c pracuje jako stolarz. Wyko\u0144czy\u0142y go roztocza \u2013 oto, co go spotka\u0142o.<\/p>\n
Ormand post\u0119powa\u0142 zgodnie z zasadami. Kupi\u0142 akarycyd i zastosowa\u0142 si\u0119 do instrukcji. Ja te\u017c go kupi\u0142em. Ale kiedy trzyma\u0142em go w r\u0119ku, jeszcze w opakowaniu i w folii, poczu\u0142em go jakby na j\u0119zyku i smakowa\u0142 toksynami, wi\u0119c go nie u\u017cy\u0142em. Moje pszczo\u0142y umar\u0142y. Ale pszczo\u0142y Ormanda te\u017c. W dodatku dochodzi\u0142y nas s\u0142uchy z ca\u0142ego kraju, \u017ce te \u015brodki nie dzia\u0142aj\u0105. Mimo to \u201eoni\u201d nalegali, \u017ceby\u015bmy ich u\u017cywali, twierdzili, \u017ce skoro ich nie u\u017cywamy to my jeste\u015bmy cz\u0119\u015bci\u0105 problemu. Gdyby\u015bmy ich jednak u\u017cywali, nasze pszczo\u0142y i tak by umiera\u0142y. Rok po roku nie u\u017cywa\u0142em tych \u015brodk\u00f3w. Rok po roku zaczyna\u0142em od nowa, \u0142api\u0105c r\u00f3jki wiosn\u0105 tylko po to, \u017ceby umar\u0142y jesieni\u0105 lub wczesn\u0105 zim\u0105. Ale nie podda\u0142em si\u0119, bo nie potrafi\u0142em. Potem si\u0119 okaza\u0142o, \u017ce akarycydy zosta\u0142y zakazane w Skandynawii.<\/p>\n
Ormand s\u0142ucha\u0142 g\u0142osu wewn\u0119trznego. Ja kierowa\u0142em si\u0119 wewn\u0119trznym impulsem. Nie chodzi o to, \u017ce jestem przeciwko aptekarskiej dok\u0142adno\u015bci. W ko\u0144cu uda\u0142o mi si\u0119 napisa\u0107 i wyda\u0107 dziesi\u0119\u0107 ksi\u0105\u017cek. Przepisywa\u0142em je wielokrotnie \u2013 wci\u0105\u017c je przepisuj\u0119 \u2013 wykonuj\u0119 ca\u0142\u0105 prac\u0119: redaguj\u0119, projektuj\u0119, drukuj\u0119, oprawiam. Ale co\u015b mnie m\u0119czy\u0142o przy wprawianiu w\u0119zy od pierwszego dnia. Jaki\u015b wewn\u0119trzny impuls kategorycznie nie chcia\u0142, \u017cebym jej u\u017cywa\u0142. Nauczy\u0142em si\u0119 jak to robi\u0107, u\u017cywa\u0142em przez wiele lat, nawet po tym jak jednoznacznie uzna\u0142em, \u017ce nie chc\u0119<\/p>\n
Potem opracowa\u0142em ramki b\u0119zw\u0119zowe. Produkowa\u0142em je r\u0119cznie, z pomoc\u0105 Ormanda, poniewa\u017c i on doceni\u0142 ich zalety i chcia\u0142 by\u0107 cz\u0119\u015bci\u0105 tego projektu. Sprzedawa\u0142em je na ca\u0142ym \u015bwiecie przez kilka lat, zanim cena drewna si\u0119 nie podwoi\u0142a, a potem potroi\u0142a i drewno kosztowa\u0142o mnie wi\u0119cej ni\u017c mog\u0142em uzyska\u0107 ze sprzeda\u017cy gotowej ramki. Musia\u0142em wycofa\u0107 si\u0119 z interesu. Ale najwa\u017cniejsze by\u0142o, \u017ce sp\u0142aci\u0142em nale\u017cno\u015bci. Nie unikam pracy dla zasady, tylko po to, \u017ceby jej unika\u0107. Z tego samego powodu nie wykonuj\u0119 bezsensownej pracy, tylko po to, \u017ceby koniecznie co\u015b robi\u0107. Wol\u0119 nie robi\u0107 nic, ni\u017c robi\u0107 co\u015b bezsensownego.<\/p>\n
Masowa \u201eproduktyzacja\u201d pszczelarstwa jest najbardziej niszcz\u0105cym procesem na \u015bwiecie. Wielcy pionierzy nowoczesnego pszczelarstwa stworzyli ogromne imperia, nie wiedz\u0105c, co tak naprawd\u0119 robi\u0105. Motywacj\u0105 zawsze by\u0142 i b\u0119dzie jak najwi\u0119kszy zysk przy jak najmniejszych nak\u0142adach. Ci wielcy ludzie nie mieli poj\u0119cia, jakimi s\u0105 g\u0142upcami i jak szkodliwe, i to globalnie, stan\u0105 si\u0119 wypracowane przez nich zasady.<\/p>\n
We\u017amy cho\u0107by przyk\u0142ad trutni. Wielcy pionierzy s\u0142usznie prawili, \u017ce skoro do unasiennienia matek potrzeba zaledwie kilku trutni, to marnotrawstwem b\u0119dzie utrzymywanie ich setek, je\u015bli nie tysi\u0119cy przez pszczele kolonie. Zatem te wielkie umys\u0142y uda\u0142y si\u0119 do desek kre\u015blarskich i opisa\u0142y parametry dna sze\u015bciok\u0105tnej kom\u00f3rki pszczo\u0142y robotnicy, tym samym ujednolicaj\u0105c t\u0142oczone wzory w\u0119zy, jednocze\u015bnie utrudniaj\u0105c pszczo\u0142om wychowanie trutni. Pomi\u0119dzy pszczo\u0142ami usi\u0142uj\u0105cymi wychowa\u0107 trutnie a pszczelarzami pr\u00f3buj\u0105cymi odwr\u00f3ci\u0107 ich naturalne d\u0105\u017cenia, rozgorza\u0142a wojna. Apoteoz\u0105 tego procesu by\u0142o wprowadzenie plastikowej w\u0119zy, kt\u00f3ra ostatecznie d\u0105\u017cenia pszcz\u00f3\u0142 uniemo\u017cliwi\u0142a. Ale nawet w\u00f3wczas pszczo\u0142y budowa\u0142y poprzeczne dzikie plastry i na nich wychowywa\u0142y trutnie. Ostatecznie pomys\u0142owo\u015b\u0107 ludzi i technologia zwyci\u0119\u017cy\u0142y, populacje trutni spad\u0142y, zbiory miodu wzros\u0142y, praktyka ta zosta\u0142a uznana za genialn\u0105, a w\u0119za sta\u0142a si\u0119 kolejnym niekwestionowanym standardem w przemy\u015ble pszczelarskim.<\/p>\n
Problem w tym, \u017ce warroza woli czerw trutowy. A kiedy trutni jest jak na lekarstwo, ten wredny, przebrzyd\u0142y paso\u017cyt nie ma innego wyj\u015bcia, jak tylko migrowa\u0107 do kom\u00f3rek robotnic. Pu\u0142apki z czerwiu trutowego sta\u0142y si\u0119 w Europie standardem, natomiast by\u0142y ewidentnie zbyt pracoch\u0142onne dla pszczelarzy w Stanach Zjednoczonych. Niekt\u00f3rzy pomys\u0142owi producenci zacz\u0119li oferowa\u0107 w\u0119z\u0119 trutow\u0105, ale i to nie chwyci\u0142o. Etyka pracy w naszym kraju jest nast\u0119puj\u0105ca: pracuj jak najmniej. A to oznacza: wystarczaj\u0105co du\u017co, \u017ceby ci\u0119 nie zwolnili.<\/p>\n
Je\u017celi sprawiam wra\u017cenie zdegustowanego, to dlatego, \u017ce w istocie tak jest. Je\u015bli wszystko czego si\u0119 nauczy\u0142e\u015b okazuje si\u0119 niew\u0142a\u015bciwe, zmieniasz to albo idziesz na dno razem ze statkiem. Ja modl\u0119 si\u0119 o odwag\u0119 do wdra\u017cania zmian. I cho\u0107 jestem ju\u017c starym cz\u0142owiekiem, rozumiem warto\u015b\u0107 bycia w zgodzie z samym sob\u0105.<\/p>\n
Mimo \u017ce idea wprawiania w\u0119zy nie podoba\u0142a mi si\u0119 od samego pocz\u0105tku, straci\u0142em ca\u0142e lata, \u017ceby wyrobi\u0107 w sobie wystarczaj\u0105cy hart ducha i przesta\u0107 jej u\u017cywa\u0107. Min\u0119\u0142o jeszcze wi\u0119cej lat, zanim odwa\u017cy\u0142em si\u0119 zrezygnowa\u0107 ze szkodliwego na\u0142ogu wirowania miodu \u2013 lat, kt\u00f3re up\u0142yn\u0119\u0142y na ci\u0105g\u0142ym d\u0105\u017ceniu do uzyskania \u201eprostych plastr\u00f3w\u201d, kt\u00f3re podda\u0142yby si\u0119 procesowi wirowania.<\/p>\n
Moi drodzy, w przyrodzie nie ma prostych linii. Natura nie znosi symetrii. Oczywi\u015bcie, czasem co\u015b wydaje nam si\u0119 symetryczne, ale nigdy takie nie jest. Nie, kiedy przyjrzymy si\u0119 z bliska. Symetria jest ludzk\u0105 interpretacj\u0105, pragnieniem, iluzj\u0105, czy jakkolwiek to nazwiemy. Prawdziwym problemem jest idealizowanie wygl\u0105du, kt\u00f3ry z kolei prowadzi do idealizacji sztywnych standard\u00f3w.<\/p>\n
Kiedy moje pszczo\u0142y zacz\u0119\u0142y umiera\u0107, na szcz\u0119\u015bcie by\u0142em wystarczaj\u0105co rozgarni\u0119ty, \u017ceby zmieni\u0107 profil mojej dzia\u0142alno\u015bci na usuwanie roj\u00f3w i os. Od tej pory by\u0142em ju\u017c nie tylko pszczelarzem, ale i \u201eusuwaczem\u201d. Przez lata widywa\u0142em dzikie kolonie w najr\u00f3\u017cniejszych miejscach i dzi\u0119ki temu dowiedzia\u0142em si\u0119 czego\u015b o sobie i o pszczo\u0142ach. Jedn\u0105 z najwa\u017cniejszych rzeczy jak\u0105, odkry\u0142em by\u0142o to, \u017ce pod\u015bwiadomie poszukuj\u0119 prostych linii. Uzna\u0142em, \u017ce to choroba umys\u0142owa, kt\u00f3r\u0105 zarazi\u0142em si\u0119 od moich nauczycieli. Powiem to jeszcze raz: Nigdy nie znajdziesz w naturze prostego plastra. Dos\u0142ownie nigdy. To powinno da\u0107 do my\u015blenia.<\/p>\n
10 Zasad \u201ePszczelarstwa od Ty\u0142u wed\u0142ug Charlesa Martina Simona\u201d:<\/strong><\/h2>\n <\/p>\n
Zasada 1:<\/strong> Dzia\u0142aj z Natur\u0105, a nie przeciwko Niej.<\/h3>\nZasada 2:<\/strong> Zysk nie znaczy zbyt wiele, kiedy jeste\u015b martwy.<\/h3>\nNasi przodkowie postulowali, \u017ce wi\u0119ksza pszczo\u0142a przyniesie wi\u0119cej miodu. Im jest wi\u0119ksza, tym wi\u0119cej nektaru i py\u0142ku mo\u017ce przenie\u015b\u0107. Im wi\u0119ksza kom\u00f3rka tym wi\u0119cej mo\u017ce zmie\u015bci\u0107. I tak dalej. Wi\u0119c zaprojektowali wi\u0119ksz\u0105 kom\u00f3rk\u0119 pszcz\u00f3\u0142 robotnic i to sta\u0142o si\u0119 standardem.<\/p>\n
Zasada 3:<\/strong> Martwe pszczo\u0142y nie robi\u0105 miodu.<\/h3>\nAnatomicznie wi\u0119ksze pszczo\u0142y maj\u0105 wolniejszy metabolizm, s\u0105 bardziej podatne na choroby i ataki drapie\u017cc\u00f3w. Pojawi\u0142y si\u0119 wi\u0119c choroby. Standardem w przemy\u015ble jest chorowita pszczo\u0142a.<\/p>\n
Moje spotkania z dzikimi pszczo\u0142ami wyrobi\u0142y we mnie wi\u0119kszy szacunek dla pszcz\u00f3\u0142 i pogard\u0119 dla sposobu, w jaki najcz\u0119\u015bciej z nimi post\u0119pujemy.<\/p>\n
Postanowi\u0142em sko\u0144czy\u0107 z pszczelarstwem jakie znamy w dniu, w kt\u00f3rym przeczyta\u0142em o wielkim naukowym odkryciu zwi\u0105zku mi\u0119dzy wyst\u0119powaniem \u201egenu udomowienia\u201d a \u015bmiertelno\u015bci\u0105 z powodu Varroa. W\u0142a\u015bnie wtedy spad\u0142y mi z oczu \u0142uski niedowierzania i zorientowa\u0142em si\u0119, \u017ce naszym przemys\u0142em rz\u0105dz\u0105 szale\u0144cy. Do szale\u0144stwa doprowadzi\u0142 ich strach przed \u015bmierci\u0105 i jednoczesne bezw\u0142adne do niej d\u0105\u017cenie. \u015amier\u0107 naszych ukochanych pszcz\u00f3\u0142. \u015amier\u0107 naszego ukochanego przemys\u0142u. \u015amier\u0107 nas samych.<\/p>\n
Pszczo\u0142a wschodnia, historyczny \u017cywiciel roztocza, pszczo\u0142a, kt\u00f3ra wsp\u00f3\u0142istnia\u0142a z nim przez miliony lat, z regu\u0142y nie zasiedla zamkni\u0119tych przestrzeni. Najcz\u0119\u015bciej podwiesza si\u0119 gdzie\u015b na otwartym obszarze. Wnioskuj\u0119 wi\u0119c, \u017ce kiedy roztocze si\u0119 odrywa, spada gdzie\u015b w pr\u00f3\u017cni\u0119, kt\u00f3ra jest dla niego najodpowiedniejszym miejscem. Larwa pszczo\u0142y wschodniej przebywa kr\u00f3cej w kom\u00f3rce, co daje roztoczom mniej czasu na ich niecn\u0105 robot\u0119. Wed\u0142ug mnie to w\u0142a\u015bnie w tym tkwi problem, nie w \u201egenie udomowienia\u201d i niewa\u017cne co m\u00f3wi\u0105 o tym \u201enaukowcy\u201d. Nie sugeruj\u0119 przy tym, \u017ce ten \u201egen\u201d nie istnieje. Kwestionuj\u0119 tylko powy\u017csz\u0105 interpretacj\u0119. Tak samo jak kwestionuj\u0119 oficjalnie uznan\u0105 interpretacj\u0119 \u201epszczelego ta\u0144ca\u201d, bo dyskredytuje j\u0105 jeden czynnik: cz\u0142owiek-obserwator obserwuje z g\u00f3ry. A pszczo\u0142y ta\u0144cz\u0105 \u201etwarz\u0105 w twarz\u201d, na tej samej p\u0142aszczy\u017anie. To, co odbiera pszczo\u0142a i to, co odbiera cz\u0142owiek-obserwator, to dwie r\u00f3\u017cne rzeczy. Zgadzam si\u0119, \u017ce taniec istnieje. Nie zgadzam si\u0119 jednak, \u017ce on cokolwiek oznacza . Pszczo\u0142a dzieli si\u0119 w ten spos\u00f3b podekscytowaniem. Wiedza gdzie jest nektar czy cokolwiek tkwi gdzie\u015b o wiele g\u0142\u0119biej. Rodzina pszczela manifestuje dziedziczony z pokolenia na pokolenie zwi\u0105zek z konkretnym \u015brodowiskiem. Wida\u0107 tu dzia\u0142anie wielkiego umys\u0142u, kt\u00f3rego, co do zasady, ludzie nie s\u0105 w stanie poj\u0105\u0107.<\/p>\n
Kolejnym znacz\u0105cym czynnikiem pog\u0142\u0119biaj\u0105cym degeneracj\u0119 Apis mellifera jest chroniczna przemoc wpajana wraz z regu\u0142ami sztuki pszczelarskiej. Rodziny pozostawione samym sobie maj\u0105 zupe\u0142nie inn\u0105 samo\u015bwiadomo\u015b\u0107 ni\u017c udomowione linie pszcz\u00f3\u0142. Udomowionym pszczo\u0142om si\u0119 nieustannie przeszkadza. Rodzina pszczela jest zintegrowanym Umys\u0142em. Kiedy otwiera si\u0119 ul i w nim manipuluje, zak\u0142\u00f3ca si\u0119 \u201eproces my\u015blowy\u201d roju. Kiedy u\u017cywa si\u0119 podkurzacza, rodzina musi odwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119 od innych rzeczy. Stres jest dobry. Stres jest z\u0142y. To zale\u017cy od jego rodzaju. Gimnastyka<\/span> jest<\/span> stresem.<\/span> Przegrywanie<\/span> jest<\/span> stresem.<\/span> To<\/span> pierwsze<\/span> mo\u017ce<\/span> poprawia\u0107<\/span> samoocen\u0119,<\/span> to<\/span> drugie<\/span> j\u0105<\/span> niszczy.<\/span> Ale<\/span> r\u00f3wnie<\/span> dobrze<\/span> mo\u017ce<\/span> by\u0107<\/span> ca\u0142kiem<\/span> odwrotnie,<\/span> w<\/span> zale\u017cno\u015bci<\/span> od<\/span> tego,<\/span> jakie<\/span> s\u0105<\/span> nasze<\/span> wcze\u015bniejsze<\/span> do\u015bwiadczenia<\/span> i<\/span> jak\u0105<\/span> narzucaj\u0105<\/span> nam<\/span> interpretacj\u0119..<\/span> Wszystko zale\u017cy od zmiennych.<\/p>\nUmiej\u0119tno\u015bci tego, kt\u00f3ry miesza w ulu maj\u0105 du\u017cy wp\u0142yw na to, jakie efekty to mieszanie przyniesie w przysz\u0142o\u015bci. Mistrz manipulacji zrobi to w taki spos\u00f3b, \u017ce pszczo\u0142y nawet nie zorientuj\u0105 si\u0119, \u017ce cokolwiek si\u0119 sta\u0142o. B\u0119d\u0105 si\u0119 zachowywa\u0142y, jakby nigdy nic. Wszystko<\/span> zale\u017cy<\/span> od<\/span> sposobu,<\/span> cz\u0119stotliwo\u015bci<\/span> i<\/span> stanu<\/span> umys\u0142u<\/span> manipuluj\u0105cego<\/span> Niekt\u00f3rzy pszczelarze denerwuj\u0105 pszczo\u0142y ju\u017c sam\u0105 swoj\u0105 obecno\u015bci\u0105 w pobli\u017cu ula. Biada im i ich pszczo\u0142om, je\u015bli zapal\u0105 oni podkurzacze i unios\u0105 daszki ulowe. Pszczelarstwo powinno by\u0107 licencjonowane, a ja powinienem by\u0107 wydaj\u0105cym t\u0105 licencj\u0119. By\u0142oby tylko kilku pszczelarzy. Ponownie to powiem: to nie jest arogancja, tylko pokora. Bo zaprawd\u0119 w sercu mam tylko dobro, zar\u00f3wno twoje, jak i pszcz\u00f3\u0142.<\/p>\nZasada 4<\/strong>: Nie walcz.<\/h3>\nKiedy pomy\u015bl\u0119 o wszystkich tych latach zwalczania mr\u00f3wek i technikach, jakie stosowa\u0142em, nie wiem czy \u015bmia\u0107 si\u0119, czy p\u0142aka\u0107. Teraz mam naturalny plaster miodu i otwart\u0105 miseczk\u0119 z miodem w kuchni, i mn\u00f3stwo mr\u00f3wek te\u017c, ale one zostawiaj\u0105 ten mi\u00f3d w spokoju. Dlaczego tak? Poniewa\u017c ich nie zwalczam. Karmi\u0119 je. Maj\u0105 misk\u0119 z miodem na ladzie przygotowan\u0105 specjalnie dla nich, tam, gdzie mog\u0105 przyj\u015b\u0107 i wzi\u0105\u0107 sobie ile tylko chc\u0105. Na pocz\u0105tku przypuszcza\u0142y na ni\u0105 zmasowane ataki, teraz przesta\u0142y si\u0119 ni\u0105 interesowa\u0107. Najwyra\u017aniej chc\u0105 go, je\u017celi nie mog\u0105 go mie\u0107. Je\u017celi mog\u0105 go mie\u0107 tyle ile chc\u0105, ju\u017c go nie chc\u0105.<\/p>\n
Zasada 5:<\/strong> W pszczelarstwie nie chodzi o mi\u00f3d.<\/h3>\n