Dzika pszczo\u0142a \ud83d\ude09<\/figcaption><\/figure>\nAle nie tak jak wi\u0119kszo\u015b\u0107 rodzin pszczelich \u017cy\u0142a od czasu kiedy upowszechni\u0142a si\u0119 ruchoma, wyjmowana ramka.<\/p>\n
Zawsze zadziwia mnie fakt, \u017ce zawodowi pszczelarze (podobnie jak wi\u0119kszo\u015b\u0107 Amerykan\u00f3w) \u0142atwo (lub nawet ch\u0119tnie) zmienia sw\u00f3j styl \u017cycia. Po\u015bwi\u0119caj\u0105 sw\u00f3j wolny czas, aktywno\u015b\u0107 fizyczn\u0105, prywatno\u015b\u0107, a nawet szans\u0119 na kontakt osobisty z rodzin\u0105 czy przyjaci\u00f3\u0142mi, tylko po to, aby by\u0107 na fali ostatnich nowinek technologicznych \u2013 a mimo tego, nie kiwn\u0105 nawet palcem aby obserwowa\u0107 i dostosowa\u0107 si\u0119 do szybkich zmian, jakie zachodz\u0105 po\u015br\u00f3d ich pszcz\u00f3\u0142 oraz Natury. Ta obserwacja oraz dostosowanie zawodowych pszczelarzy, to jedyna rzecz, kt\u00f3ra mo\u017ce przyku\u0107 uwag\u0119 przemys\u0142u do potrzeby powrotu do zdrowia oraz r\u00f3wnowagi. Nauka mo\u017ce pom\u00f3c tu i \u00f3wdzie, ale to pszczelarze musz\u0105 wykona\u0107 najwa\u017cniejsz\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 tej pracy.<\/p>\n
Po blisko dwudziestu latach konfrontacji, obserwacji, a w ko\u0144cu akceptacji \u015bwidraczka pszczelego oraz roztoczy Varroa jako koniecznych sprzymierze\u0144c\u00f3w i przyjaci\u00f3\u0142, kilka spraw sta\u0142o si\u0119 jasnych. Po pierwsze, je\u017celi chcemy nasze produktywne pasieki zwr\u00f3ci\u0107 w stron\u0119 zdrowia i r\u00f3wnowagi, z dala od akarycyd\u00f3w, dostosowanie musi nast\u0119powa\u0107 zar\u00f3wno w dziedzinie genetyki (hodowla) jak i metod (post\u0119powanie). Nie ma pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re wprowadzone do pasiek rozwi\u0105za\u0142yby wszystkie problemy i pozwoli\u0142y na powr\u00f3t do pszczelarstwa z lat siedemdziesi\u0105tych czy pocz\u0105tku lat osiemdziesi\u0105tych. Nie ma r\u00f3wnie\u017c schemat\u00f3w post\u0119powania, kt\u00f3re pozwoli\u0142yby na utrzymanie produktywno\u015bci i mo\u017cliwo\u015bci dalszego rozwoju nieleczonej pasieki bez pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re wykszta\u0142ci\u0142y ju\u017c<\/span> pewn\u0105 zdolno\u015b\u0107 do koegzystencji z Varroa i innymi szkodnikami. Rodziny pszczele, gdziekolwiek by nie by\u0142y zlokalizowane, s\u0105 bardziej wra\u017cliwe ni\u017c w przesz\u0142o\u015bci. Wi\u0119cej z nich umiera podczas zimowli lub podczas innych okres\u00f3w przed\u0142u\u017caj\u0105cego si\u0119 stresu, ni\u017c mia\u0142o to miejsce w czasach przed roztoczem. W takiej sytuacji w naturze, owady radz\u0105 sobie poprzez wype\u0142nienie niszy biologicznej dzi\u0119ki zwi\u0119kszeniu tempa reprodukcji, do czasu gdy powr\u00f3c\u0105 korzystne warunki. Pszczelarze musz\u0105 zareagowa\u0107 poprzez zwi\u0119kszenie liczby nowych rodzin pszczelich. Ten problem zosta\u0142 rozwi\u0105zany w elegancki spos\u00f3b w p\u00f3\u0142nocnych stanach poprzez ponowne odkrycie, \u017ce odk\u0142ady (4 ramkowe lub nawet mniejsze) mog\u0105 dobrze zimowa\u0107 na zewn\u0105trz, je\u015bli zapewni im si\u0119 odpowiedni\u0105 ochron\u0119 oraz \u201espakuje\u201d z innymi rodzinami. To w ko\u0144cu pozwala na szybkie tworzenie nowych rodzin w \u015brodku lata, przy u\u017cyciu tylko jednej ramki czerwiu na ka\u017cd\u0105 now\u0105 rodzin\u0119. Prosta technika tworzenia ma\u0142ych odk\u0142ad\u00f3w w czerwcu i lipcu, pozwala uzyska\u0107 rodziny o wielko\u015bci 4 do 8 plastr\u00f3w do nast\u0119pnego maja i praktycznie podwoi\u0142a produktywno\u015b\u0107 pasiek na p\u00f3\u0142nocy, bez konieczno\u015bci wywozu pszcz\u00f3\u0142. Ka\u017cdy pszczelarz musi dostosowa\u0107 proces oraz eksperymentowa\u0107 w celu znalezienia optymalnego sposobu post\u0119powania we w\u0142asnej lokalizacji, przy swoich specyficznych zasobach. Ka\u017cdy kto zastosowa\u0142 t\u0119 metod\u0119 rozumie, \u017ce stany p\u00f3\u0142nocne s\u0105 zale\u017cne od pszcz\u00f3\u0142 z po\u0142udnia tylko z powodu wytworzonych przyzwyczaje\u0144 oraz ignorancji, a nie biologii. W wielu artyku\u0142ach szczeg\u00f3\u0142owo opisa\u0142em moje w\u0142asne metody oraz spos\u00f3b w jaki ewoluowa\u0142y. Artyku\u0142y te by\u0142y publikowane na przestrzeni wielu lat, a dzi\u015b s\u0105 zebrane na tej stronie internetowej. Michael Palmer (St. Albans, Vt.), Larry Conner i inni r\u00f3wnie\u017c szeroko opisywali oraz omawiali swoje w\u0142asne wersje tego schematu, kt\u00f3ry tym samym nie mo\u017ce by\u0107 rozwa\u017cany w kategorii nowo\u015bci.<\/p>\nJu\u017c czas aby zacz\u0105\u0107 wykorzystywa\u0107 produktywno\u015b\u0107 przezimowanych odk\u0142ad\u00f3w jako pomost do pszczelarstwa bez stosowania leczenia. To spos\u00f3b aby powr\u00f3ci\u0107 z pszczelarstwem, rozumianym jako hobby czy zaw\u00f3d, na w\u0142a\u015bciwe, zdrowe tory. To r\u00f3wnie\u017c droga do tego aby pszczo\u0142y zn\u00f3w znalaz\u0142y si\u0119 w miejscu, kt\u00f3re jest dla nich w\u0142a\u015bciwe, czyli jako wska\u017anika zdrowego oraz bezpiecznego \u015brodowiska dla wszystkich stworze\u0144 \u2013 w\u0142\u0105czaj\u0105c w to nas samych. R\u00f3\u017cnorodne \u201eautorytety\u201d zada\u0142y sobie sporo trudu, aby przekona\u0107 pszczelarsk\u0105 spo\u0142eczno\u015b\u0107, \u017ce komercyjne pszczelarstwo bez stosowania leczenia jest \u201eniemo\u017cliwe\u201d. Moj\u0105 ulubion\u0105 osobist\u0105 odpowiedzi\u0105 jest zachowanie milczenia i kontynuowanie utrzymywania si\u0119 z tej \u201eniemo\u017cliwej\u201d dzia\u0142alno\u015bci. Jednak\u017ce obserwuj\u0105c przemys\u0142owe rolnictwo, kt\u00f3re nieub\u0142aganie d\u0105\u017cy do swojego celu, jakim jest sterylizacja, zatrucie i wyludnienie tak wielu pi\u0119knych teren\u00f3w jak to tylko mo\u017cliwe, ukrywaj\u0105c to pod zas\u0142on\u0105 dymn\u0105 niedorzecznego has\u0142a: \u201eTo jedyny spos\u00f3b aby wy\u017cywi\u0107 \u015bwiat\u201d. To sprawia, \u017ce niezwykle wa\u017cnym jest, aby ka\u017cdy kto odnosi sukces alternatywnymi sposobami i darzy uczuciem pi\u0119kno i harmoni\u0119 Natury, stan\u0105\u0142 w dzia\u0142aniach i s\u0142owach w opozycji. Wch\u0142oni\u0119cie pszczelarstwa do systemu rolnictwa przemys\u0142owego stworzy\u0142o co\u015b, co nazywam \u201epszczelarstwem pe\u0142nym troski\u201d. Obce i toksyczne powi\u0105zanie naukowc\u00f3w i uniwersytet\u00f3w poszukuj\u0105cych funduszy oraz wielkich koncern\u00f3w, kt\u00f3re kontroluj\u0105 coraz wi\u0119cej i wi\u0119cej ziemi oraz zasob\u00f3w \u017cywno\u015bci stworzy\u0142y dla rolnik\u00f3w sprz\u0119\u017cenie zwrotne nap\u0119dzaj\u0105cych si\u0119 zmartwie\u0144 i rozwi\u0105za\u0144. Najlepszym przyk\u0142adem s\u0105 pestycydy, wytworzenie oporno\u015bci na niekt\u00f3re z nich, a p\u00f3\u017aniej rzekoma potrzeba nowych pestycyd\u00f3w. Brzmi znajomo?<\/p>\n
Skuteczne rolnictwo organiczne oraz pszczelarstwo nie stosuj\u0105ce leczenia maj\u0105 radykalnie r\u00f3\u017cne serce i umys\u0142 od przemys\u0142owego modelu rolnictwa. W miejsce zmartwie\u0144 pojawia si\u0119 uwaga \u2013 ci\u0105g\u0142a obserwacja tej ma\u0142ej cz\u0119\u015bci Natury, kt\u00f3r\u0105 mo\u017cemy poj\u0105\u0107. I \u015bwiadomo\u015b\u0107, \u017ce wi\u0119ksza cz\u0119\u015b\u0107, kt\u00f3rej nie mo\u017cemy jeszcze zobaczy\u0107 czy zmierzy\u0107, mo\u017ce nas wspiera\u0107 je\u015bli tylko nauczymy si\u0119 z ni\u0105 jako\u015b wsp\u00f3\u0142pracowa\u0107. W miejsce porad od wyszkolonych przez przemys\u0142 \u201eekspert\u00f3w\u201d, masz wiedz\u0119 i do\u015bwiadczenie niezliczonych pokole\u0144 rolnik\u00f3w i pszczelarzy, kt\u00f3rzy prze\u017cyli ca\u0142e \u017cycie utrzymuj\u0105c si\u0119 ze swoich upraw i hodowli, ca\u0142kowicie opieraj\u0105c swoje utrzymanie na ich istnieniu i przekazywali to czego si\u0119 nauczyli kolejnym pokoleniom. Na szcz\u0119\u015bcie, opr\u00f3cz stworzenia niezliczonych odmian ro\u015blin i ras zwierz\u0105t gospodarskich, niekt\u00f3rzy z nich opisali swoje \u017cycie i metody. Mamy wi\u0119c co\u015b na czym mo\u017cemy si\u0119 oprze\u0107 dzi\u015b,kiedy rolnictwo zosta\u0142o tak bardzo zmarginalizowane w naszej kulturze.<\/p>\n
Przekaz jest taki: Wci\u0105\u017c jest mo\u017cliwe, aby komercyjny pszczelarz m\u00f3g\u0142 pracowa\u0107 i wie\u015b\u0107 dostatnie \u017cycie poza modelem przemys\u0142owym. Pasieka kt\u00f3r\u0105 dzi\u015b posiadam, zacz\u0119\u0142a si\u0119 od kilku rodzin i zosta\u0142a rozbudowana tylko z w\u0142asnych zasob\u00f3w. Nie posiadam innych \u017ar\u00f3de\u0142 dochodu od 1990, a ostatnie zabiegi przeciwko roztoczom (czy czemukolwiek innemu) przeprowadzi\u0142em w kwietniu 2002. Mia\u0142em szcz\u0119\u015bcie, \u017ce kilka lat z rz\u0119du wyst\u0105pi\u0142y silne po\u017cytki nektarowe oraz py\u0142kowe gdy by\u0142em w okresie przej\u015bciowym od zabijania Varroa do uznania ich jako przyjaci\u00f3\u0142 i sprzymierze\u0144c\u00f3w.<\/p>\n
Ale najlepszym \u015bwiadectwem sukcesu tej pasieki jest ci\u0105g\u0142a odporno\u015b\u0107 oraz si\u0142a utrzymywana przez lata od roku 2005, kiedy warunki dla pszcz\u00f3\u0142 by\u0142y znacznie mniej korzystne, wliczaj\u0105c w to dwa katastrofalne sezony w latach 2011 oraz 2013 \u2013 jak dot\u0105d najgorsze jakie widzia\u0142em w swojej karierze. Przez ca\u0142y ten czas mia\u0142em pszczo\u0142y na sprzeda\u017c oraz mia\u0142em ponadprzeci\u0119tne zbiory miodu w regionie. Pogoda, rolnictwo przemys\u0142owe, roztocza oraz wysi\u0142ki pszczelarza by te roztocza kontrolowa\u0107 \u201ezm\u00f3wi\u0142y si\u0119\u201d wsp\u00f3lnie do zniszczenia \u015bwiatowych zasob\u00f3w nadwy\u017cek pszcz\u00f3\u0142 oraz miodu. Rosn\u0105ca warto\u015b\u0107 tych towar\u00f3w pozwoli\u0142a mi czyni\u0107 post\u0119py ekonomiczne niemal ka\u017cdego roku, pomimo z\u0142ych warunk\u00f3w pszczelarskich. W szczycie za\u0142amania pszczelarstwa (2011-2013) przeprowadzi\u0142em si\u0119 do nowego domu i zbudowa\u0142em dwa budynki. A to wszystko bez d\u0142ug\u00f3w, za to z mn\u00f3stwem pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re zape\u0142nia\u0142y moje pasieki oraz przeznaczane by\u0142y na sprzeda\u017c. Kiedy sko\u0144czy\u0142y si\u0119 chaos, ca\u0142e to zamieszanie oraz zaniedbania, kt\u00f3re wywo\u0142ane by\u0142y przeprowadzk\u0105 oraz budow\u0105, pasieka funkcjonuje niemal tak samo jak w 1990 \u2013 z wi\u0119kszymi stratami zimowymi, lecz z pe\u0142nym potencja\u0142em aby zast\u0105pi\u0107 te straty, z mo\u017cliwo\u015bci\u0105 sprzedawania pszcz\u00f3\u0142 oraz matek, a tak\u017ce z mo\u017cliwo\u015bci\u0105 wykorzystania dobrych warunk\u00f3w, gdy tylko takie si\u0119 nadarz\u0105.<\/p>\n
Daleki jestem od bycia najlepszym przyk\u0142adem nieleczonych pszcz\u00f3\u0142 w komercyjnej pasiece. Pszczelarze w\u0119drowni b\u0119d\u0105 zapewne pod wi\u0119kszym wra\u017ceniem sukces\u00f3w mojego przyjaciela Chrisa Baldwina, z Belvedere (Po\u0142udniowa Dakota) oraz Shepherd (Texas, Golden Valley Apiaries). Chris i ja jeste\u015bmy w tym samym wieku (61), i oboje poszli\u015bmy do pracy w pasiekach komercyjnych zaraz po szkole \u015bredniej. Ja przenios\u0142em si\u0119 do Vermont, a on odpowiedzia\u0142 na og\u0142oszenie z gazety pszczelarskiej z Nebraski. Chris ostatecznie w\u017ceni\u0142 si\u0119 w rodzinny interes, dla kt\u00f3rego pracowa\u0142, i przej\u0105\u0142 firm\u0119 jako ma\u0142\u0105 rodzinn\u0105 dzia\u0142alno\u015b\u0107 nie maj\u0105c \u017cadnych innych \u017ar\u00f3de\u0142 dochodu. Jego firma pozyskuje mi\u00f3d z 1200 do 2000 rodzin pszczelich, kt\u00f3re w sezonie stacjonuj\u0105 w Po\u0142udniowej Dakocie, a zimuj\u0105 w Teksasie, g\u0142\u00f3wnie w celu hodowli matek oraz produkcji nowych rodzin. Podczas ostatnich cykl\u00f3w okres\u00f3w bezpo\u017cytkowych w Po\u0142udniowej Dakocie zacz\u0105\u0142 wysy\u0142a\u0107 jeden lub dwa \u0142adunki pszcz\u00f3\u0142 rocznie na plantacje migda\u0142owc\u00f3w. W pocz\u0105tkach XXI wieku, Chris zacz\u0105\u0142 si\u0119 niepokoi\u0107 d\u0142ugotrwa\u0142ymi efektami kuracji przeciwko roztoczom i przestawi\u0142 swoj\u0105 pasiek\u0119 na pszczo\u0142y Primorskie w ci\u0105gu 4-5 lat, wykorzystuj\u0105c do tego normaln\u0105 praktyk\u0119, kt\u00f3r\u0105 prowadzi\u0142 w Teksasie, wymieniaj\u0105c matki i stosuj\u0105c podzia\u0142y rodzi. Te kilka reproduktorek oraz kilka dodatkowych pszcz\u00f3\u0142 sprowadzonych przez ca\u0142y przebieg jego kariery, to wszystkie pszczo\u0142y jakie kiedykolwiek zosta\u0142y wprowadzone z zewn\u0105trz do pasieki Chrisa. Matki wykorzystywane do dalszej reprodukcji oraz matki produkcyjne zawsze by\u0142y hodowane na miejscu. Ostatnie leczenie przeciwko roztoczom (kwasem szczawiowym) mia\u0142o miejsce w 2007. (Chris u\u017cywa Terramycyny je\u015bli zgnilec europejski pojawia si\u0119 w budowanych kom\u00f3rkach).<\/p>\n
Od czasu wymiany matek na Primorskie oraz zaprzestania leczenia, cykl roczny dzia\u0142a\u0144 Chrisa pozosta\u0142 niemal niezmienny w stosunku do jego dotychczasowych dzia\u0142a\u0144. Tak jak ja ma wi\u0119ksze straty ni\u017c w czasach przed-roztoczami, ale w cyklu wieloletnim jego straty s\u0105 takie same lub mniejsze jak u s\u0105siad\u00f3w stosuj\u0105cych akarycydy, za to liczebno\u015b\u0107 pasieki jest \u0142atwo odbudowywana w trakcie wiosny w Teksasie. Po\u015brednicy, odpowiedzialni za organizacj\u0119 pszcz\u00f3\u0142 na zapylanie migda\u0142owc\u00f3w gotowi s\u0105 przyj\u0105\u0107 od niego ka\u017cd\u0105 rodzin\u0119, kt\u00f3r\u0105 Chris chce przekaza\u0107, a one zawsze wracaj\u0105 w dobrej kondycji, zdolne do podzia\u0142u i\/lub produkcji miodu w Po\u0142udniowej Dakocie. Plastry nie s\u0105 zanieczyszczone, a ka\u017cdego roku Chris ma szerok\u0105 pul\u0119 potencjalnych reproduktorek, kt\u00f3re wywodz\u0105 si\u0119 z pszcz\u00f3\u0142 od pokole\u0144 nie wymagaj\u0105cych leczenia warrozy, zliczenia paso\u017cyt\u00f3w czy innych zabieg\u00f3w.<\/p>\n
Zar\u00f3wno dla mnie jak i dla Chris’a, problem Varroa poszed\u0142 w d\u00f3\u0142 listy potencjalnych problem\u00f3w pszczelarskich. Pogoda oraz uwarunkowania \u015brodowiskowe s\u0105 w tej chwili na jej szczycie. Kolejnym \u015bwiadectwem sukcesu Chrisa, jest to, \u017ce osi\u0105gn\u0105\u0142 go w czasie cyklu okres\u00f3w bezpo\u017cytkowych w swojej cz\u0119\u015bci Po\u0142udniowej Dakoty, kt\u00f3ry zredukowa\u0142 lub wyeliminowa\u0142 zbiory miodu przez kilka lat z rz\u0119du. Najgorszy moment przyszed\u0142 15 lipca 2006, kiedy po tygodniu temperatur pomi\u0119dzy 110 a 115 stopni Fahrenheita (43 do 46 stopni Celsjusza), termometr wskaza\u0142 124 stopnie F (51 C), co zabi\u0142o 75% jego pszcz\u00f3\u0142 (1500 rodzin) w jedno popo\u0142udnie. To trzy lub czterokrotnie wi\u0119cej ni\u017c kiedykolwiek straci\u0142 z powodu roztoczy. Nawet po tej tragedii liczebno\u015b\u0107 rodzin Chrisa zosta\u0142a w pe\u0142ni odtworzona podczas kolejnej wiosny w Teksasie. W 2014 obaj mieli\u015bmy dobre zbiory miodu, po raz pierwszy od wielu lat.<\/p>\n
Teraz wi\u0119c widzimy dwa podstawowe warunki rezygnacji z leczenia pszcz\u00f3\u0142 w naszych pasiekach i powrotu naszych pszcz\u00f3\u0142 do samowystarczalno\u015bci:<\/p>\n
\n- metody gospodarowania dostosowane do wi\u0119kszej wra\u017cliwo\u015bci pszcz\u00f3\u0142<\/li>\n
- reproduktorki z populacji dobrze wsp\u00f3\u0142istniej\u0105cej z roztoczami, rozmna\u017caj\u0105ce si\u0119 oraz prze\u017cywaj\u0105ce bez stosowania leczenia.<\/li>\n<\/ol>\n
A to sprowadza nas zn\u00f3w do dzikich pszcz\u00f3\u0142. Je\u015bli plan podobny do tego, kt\u00f3ry opisa\u0142em powy\u017cej by\u0142by konsekwentnie wdra\u017cany przez \u015brodowisko pszczelarskie od roku 2000, \u015bwiat by\u0142by obecnie pe\u0142en pszcz\u00f3\u0142, kt\u00f3re zdolne s\u0105 do samodzielnego \u017cycia, a znalezienie dobrego materia\u0142u hodowlanego na start by\u0142oby \u0142atwe. Zamiast tego, ameryka\u0144scy pszczelarze wytrwale pod\u0105\u017caj\u0105 za modelem przemys\u0142owym rolnictwa, kt\u00f3ry nieustannie stara si\u0119 manipulowa\u0107 \u015brodowiskiem za pomoc\u0105 pestycyd\u00f3w, sztucznego jedzenia, kt\u00f3re tylko podtrzymuje du\u017ce monokultury rolnicze. Skutkiem tego istnieje jedynie kilka silnych populacji pszcz\u00f3\u0142 odpowiednich dla prowadzenia pasiek bez leczenia. Mniej wi\u0119cej pasuj\u0105 one do czterech kategorii:<\/p>\n
\n- Pszczo\u0142y zafrykanizowane \u2013 Maj\u0105 naprawd\u0119 bardzo dobr\u0105 tolerancj\u0119 na roztocza, ale s\u0105 zbyt agresywne i trudne do oparcia na nich gospodarki w wi\u0119kszo\u015bci sytuacji pszczelarskich. W obszarach, w kt\u00f3rych wyst\u0119puj\u0105 pszczelarze nie maj\u0105 innego wyj\u015bcia jak tylko pracowa\u0107 z nimi na miar\u0119 swoich mo\u017cliwo\u015bci. Miejmy nadziej\u0119, \u017ce ich po\u017c\u0105dane cechy zostan\u0105 przekazane bardziej \u0142agodnym liniom \u2013 tak jak pr\u00f3bowali to robi\u0107 Weaverowie w Teksasie.<\/li>\n
- Pszczo\u0142y nieleczone wyhodowane przez indywidualnych komercyjnych pszczelarzy \u2013 to prawdopodobnie bardzo warto\u015bciowe pszczo\u0142y, ale tych niewielu pionier\u00f3w zosta\u0142o zmarginalizowanych, zastraszonych oraz wy\u015bmianych do tego stopnia, \u017ce nie s\u0105 dzi\u015b zainteresowani wsp\u00f3\u0142prac\u0105 z szersz\u0105 spo\u0142eczno\u015bci\u0105. Nie wini\u0119 ich. Produkcja miodu oraz produkt\u00f3w pszczelich bez zmartwie\u0144, wydatk\u00f3w oraz k\u0142opot\u00f3w zwi\u0105zanych z leczeniem jest daleko bardziej satysfakcjonuj\u0105ce i interesuj\u0105ce ni\u017c og\u00f3lna praktyka oraz dyskusje prowadzone w obecnym \u015brodowisku pszczelarskim. Ka\u017cda stabilna populacja hodowlana, kt\u00f3ra nie by\u0142a leczona od co najmniej 4 lat powinna zosta\u0107 sprawdzona w nowych obszarach oraz por\u00f3wnana z innymi populacjami.<\/li>\n
- Pszczo\u0142a Primorska \u2013 w mojej opinii to wci\u0105\u017c najlepsze dost\u0119pne, pierwotne \u017ar\u00f3d\u0142o pszcz\u00f3\u0142 nielecz\u0105cych pasiek Kilka dodatkowych \u017ar\u00f3de\u0142 by\u0142oby pomocne, ale z odpowiedni\u0105 doz\u0105 uporu mo\u017cesz uzyska\u0107, na przestrzeni kilku lat stabiln\u0105 pul\u0119 gen\u00f3w pszcz\u00f3\u0142 od cz\u0142onk\u00f3w Stowarzyszenia Hodowc\u00f3w Pszczo\u0142y Primorskiej (Russian Honeybee Breedeers Association). Niesamowita praca oraz prze\u0142omowe odkrycia dokonane przez Toma Rinderera i jego koleg\u00f3w zosta\u0142y zachowane i udoskonalone przez t\u0105 grup\u0119 zaanga\u017cowanych pszczelarzy.<\/li>\n
- Dzikie pszczo\u0142y \u2013 Wraz z szybkimi zmianami warunk\u00f3w \u015brodowiskowych oraz potrzeb\u0105 zwi\u0119kszenia puli genowej nieleczonych pszcz\u00f3\u0142, jest to prawdopodobnie najbardziej zaniedbane \u017ar\u00f3d\u0142o pszcz\u00f3\u0142 w P\u00f3\u0142nocnej Ameryce. G\u0142\u00f3wnym problemem we wprowadzaniu tych pszcz\u00f3\u0142 do pasiek w szerokim zakresie jest stwierdzenie czy obiecuj\u0105ca dzika rodzina faktycznie jest cz\u0119\u015bci\u0105 dzikiej, rozwijaj\u0105cej si\u0119 puli genowej, czy te\u017c po prostu uciek\u0142a ostatnio z jakiej\u015b pasieki.<\/li>\n<\/ol>\n
Kiedy przekona\u0142e\u015b si\u0119 ju\u017c do jakiej\u015b reproduktorki, kt\u00f3ra czerwi w rodzinie b\u0119d\u0105cej cz\u0119\u015bci\u0105 puli genowej prze\u017cywaj\u0105cej i \u015bwietnie radz\u0105cej sobie bez pomocy, wtedy testowanie i wprowadzanie tych pszcz\u00f3\u0142 do pasieki produkcyjnej jest dok\u0142adnie tym samym co robi\u0142by\u015b wprowadzaj\u0105c jakikolwiek inny obiecuj\u0105cy materia\u0142. Po odstawieniu leczenia w mojej komercyjnej pasiece i pracy z populacj\u0105 pszcz\u00f3\u0142 nie leczon\u0105 od 16 lat w lokalizacji p\u00f3\u0142nocnej, z kr\u00f3tkim okresem produkcyjnym, uzna\u0142em za najbardziej wydajn\u0105 i efektywn\u0105 t\u0105 oto metod\u0119:<\/p>\n
Jeszcze zanim ta nowa matka przezimuje w Twojej pasiece, wychowaj od niej 30 matek-c\u00f3rek (jeszcze lepiej 50, a 100 by\u0142oby najlepsze). W tym samym czasie wychowaj inne matki-c\u00f3rki ze swoich najlepszych pszcz\u00f3\u0142 i unasiennij je wszystkie w najlepszych mo\u017cliwych warunkach. Osad\u017a nowe kr\u00f3lowe w ma\u0142ych odk\u0142adach i pozw\u00f3l im na rozw\u00f3j do 4-10 ramek do ko\u0144ca lata. Wszystko to dzia\u0142a lepiej gdy pasieka nie jest leczona przez ostatnie 3-4 lata, ale w okresie przej\u015bciowym do pasieki nieleczonej, mo\u017cesz przeprowadzi\u0107 dobry test poprzez utworzenie odk\u0142ad\u00f3w z czerwiem z rodzin, kt\u00f3re nie by\u0142y leczone od co najmniej 14 miesi\u0119cy. Zimuj odk\u0142ady w podobnych warunkach, najlepszych jakie mo\u017cesz zapewni\u0107, a nast\u0119pnej wiosny b\u0119dziesz zazwyczaj mia\u0142 dobry obraz potencja\u0142u nowego materia\u0142u genetycznego w swojej lokalizacji.<\/span><\/p>\nNajszybszym i najlepszym sposobem na przetestowanie nowego \u017ar\u00f3d\u0142a materia\u0142u genetycznego, jest wyhodowanie w swojej pasiece serii kr\u00f3lowych-c\u00f3rek. Hodowanie nowych matek w \u015brodku lata i przezimowanie ich w odk\u0142adach, daje najszybsze, jednoznaczne wyniki przy najmniejszej wymaganej inwestycji pieni\u0119dzy, czasu i sprz\u0119tu. Reproduktorka maj\u0105ca du\u017cy potencja\u0142 d\u0142ugoterminowy da bardzo dobre c\u00f3rki, kt\u00f3re ju\u017c pierwszej zimy dobrze dadz\u0105 sobie rad\u0119 . Podstawowa si\u0142a oraz odporno\u015b\u0107 linii ujawnia si\u0119 poprzez wysoki odsetek prze\u017cywalno\u015bci oraz poprzez por\u00f3wnanie wielko\u015bci rodzin na pocz\u0105tku wiosny. Je\u015bli uzyskany wynik jest taki sam lub lepszy od innych reproduktorek u\u017cywanych w tym samym czasie, wtedy zdecydowanie warto rozmna\u017ca\u0107 te pszczo\u0142y jako cz\u0119\u015b\u0107 twojej pasieki. Prawie wszystkie wa\u017cne cechy pszcz\u00f3\u0142 mo\u017cna oceni\u0107 gdy rodziny c\u00f3rek matki hodowlanej obsiadaj\u0105 wci\u0105\u017c tylko kilka plastr\u00f3w i nawet je\u015bli przezimowa\u0142o tylko 20-30 odk\u0142ad\u00f3w, zakres i zmienno\u015b\u0107 tych cech mo\u017ce by\u0107 r\u00f3wnie\u017c oceniona. Je\u015bli oryginalna matka (reproduktorka) wci\u0105\u017c \u017cyje, tym lepiej, du\u017co wi\u0119ksza ilo\u015b\u0107 c\u00f3rek mo\u017ce zosta\u0107 odchowana oraz sprawdzona nast\u0119pnego roku. Je\u015bli nie, jej najlepsze c\u00f3rki b\u0119d\u0105 dobrymi kandydatkami do rozwoju linii we w\u0142asnej pasiece. Je\u015bli linia wydaje si\u0119 by\u0107 nieodpowiednia z jakiegokolwiek powodu, w ocala\u0142ych odk\u0142adach mo\u017cna z \u0142atwo\u015bci\u0105 wymieni\u0107 matk\u0119 lub odizolowa\u0107 od pasieki reprodukcyjnej, jeszcze zanim pojawi\u0105 si\u0119 pierwsze trutnie.<\/p>\n
Jeszcze jedna rada: Tworzenie tych odk\u0142ad\u00f3w pocz\u0105tkowo w podzielonych skrzynkach jest ogromnie pomocne, kiedy pocz\u0105tkowo por\u00f3wnujemy wielko\u015b\u0107 zimowych strat w\u015br\u00f3d nieleczonych pszcz\u00f3\u0142. Nawet je\u015bli straty wynios\u0105 40-50%, wi\u0119kszo\u015b\u0107 skrzynek pozostanie zdatna do u\u017cytku, ocala\u0142e pszczo\u0142y szybko wype\u0142ni\u0105 pust\u0105 przestrze\u0144 a produkcyjna praca reszty pasieki b\u0119dzie mog\u0142a przebiega\u0107 swoim rytmem. Koszt i trud w przygotowaniu rodzin w dzielonej skrzynce jest niemal identyczny jak w przypadku odk\u0142ad\u00f3w trzymanych osobno – dodatkowy matecznik lub matka na skrzynk\u0119 to jedyna znacz\u0105ca r\u00f3\u017cnica. Kiedy zmierzamy w kierunku nieleczenia pszcz\u00f3\u0142, zysk z podzielonych skrzynek jest o niebo wi\u0119kszy, a koszty i trud o wiele mniejsze.<\/p>\n
Nie musisz sprowadza\u0107 ogromnej liczby reproduktorek, aby zmieni\u0107 genetyk\u0119 swoich pszcz\u00f3\u0142 i zbudowa\u0107 populacj\u0119, kt\u00f3ra prze\u017cyje i b\u0119dzie dobrze funkcjonowa\u0107 bez leczenia. Pomimo tego ca\u0142ego ha\u0142asu wok\u00f3\u0142 \u201er\u00f3\u017cnorodno\u015bci genetycznej\u201d (wobec kt\u00f3rej, musz\u0119 przyzna\u0107, zawsze by\u0142em raczej paranoikiem), obserwowa\u0142em Chrisa Baldwina jak buduje swoj\u0105 produkcyjn\u0105, nieleczon\u0105 pasiek\u0119 z\u0142o\u017con\u0105 z 2000 rodzin na bazie mniej ni\u017c 10 matek reprodukcyjnych u\u017cytych na przestrzeni 5 lat. Przy praktycznie zerowej ewidencji. Podczas co najmniej jednego z tych lat, wszystkie matki by\u0142y wychowane z z jednej matki reprodukcyjnej \u2013 jest to co\u015b do czego ja nie mia\u0142bym nigdy odwagi.<\/p>\n
Mam nadziej\u0119, \u017ce te przyk\u0142ady zmotywuj\u0105 wi\u0119cej pszczelarzy \u2013 szczeg\u00f3lnie komercyjnych, kt\u00f3rych dzia\u0142alno\u015b\u0107 pokrywa olbrzymie terytoria \u2013 aby rozwija\u0107 potencja\u0142 istniej\u0105cy we wszystkich nieleczonych pszczo\u0142ach Ameryki P\u00f3\u0142nocnej, szczeg\u00f3lnie dzikich pszcz\u00f3\u0142. Czas zwolni\u0107 Varroa z pozycji naczelnego problemu pszczelarzy, a zamiast tego skupi\u0107 si\u0119 na faktycznych d\u0142ugoterminowych problemach naszych pszcz\u00f3\u0142 i nas samych: utraty siedlisk oraz zatruwania \u015brodowiska. Moje do\u015bwiadczenia pokaza\u0142y mi, \u017ce pszczo\u0142y miodne mog\u0105 przystosowa\u0107 si\u0119 do \u015bwidraczka pszczelego oraz roztoczy Varroa. Mog\u0105 dostosowa\u0107 si\u0119 do szybko zmieniaj\u0105cych si\u0119 warunk\u00f3w pogodowych. Ale nie mog\u0105 dostosowa\u0107 si\u0119 do \u015bwiata bez ro\u015blin miododajnych lub do trucizn drapie\u017cnego oraz destrukcyjnego systemu rolniczego. Pomys\u0142, \u017ce \u201eRolnictwo przemys\u0142owe mo\u017ce to jedyny spos\u00f3b na wy\u017cywienie \u015bwiata\u201d jest \u015bmieszny i nie do obrony. W ka\u017cdym rejonie, i z ka\u017cdym towarem spo\u017cywczym istniej\u0105 przyk\u0142ady gospodarstw organicznych, z takimi samymi lub wi\u0119kszymi plonami na uprawian\u0105 powierzchni\u0119. Bez zanieczyszczania powietrza, ziemi czy wody. Ze zdrowszym oraz bardziej rozs\u0105dnym \u017cyciem rolnik\u00f3w. Natomiast problemem tak czy inaczej mo\u017ce by\u0107 to, \u017ce nie b\u0119dzie wystarczaj\u0105cej liczby rolnik\u00f3w, kt\u00f3rzy w ten spos\u00f3b byliby w stanie nas wykarmi\u0107. Wyprodukowa\u0107 \u017cywno\u015bci w spos\u00f3b kreatywny i zr\u00f3wnowa\u017cony, wymaga wi\u0119cej ludzkiego zaanga\u017cowania w przeliczeniu na uprawian\u0105 powierzchni\u0119. Spo\u0142ecze\u0144stwo jednak zdecydowa\u0142o, \u017ce taki rodzaj zaanga\u017cowania nie jest ju\u017c cz\u0119\u015bci\u0105 jego kultury. To kamie\u0144 w\u0119gielny katastrofy \u017cywieniowej, kt\u00f3ra szybko si\u0119 zbli\u017ca, i pow\u00f3d dla kt\u00f3rego zdecydowa\u0142em si\u0119 po\u015bwi\u0119ci\u0107 tyle dodatkowej energii ile mi jeszcze zosta\u0142o, aby pom\u00f3c kilku m\u0142odym pionierom, kt\u00f3rzy zdecydowali si\u0119 \u017cy\u0107 z pszczelarstwa w spos\u00f3b jaki tu opisa\u0142em. Na d\u0142u\u017csz\u0105 met\u0119 mam nadziej\u0119, \u017ce Winston Churchill, b\u0119dzie mia\u0142 ostatnie s\u0142owo: \u201eNa Amerykan\u00f3w zawsze mo\u017cna liczy\u0107, \u017ce zrobi\u0105 to co w\u0142a\u015bciwe \u2026 po tym jak wyczerpi\u0105 ju\u017c wszelkie inne mo\u017cliwo\u015bci\u201d.<\/p>\n