“Leczenie” kwasem<\/figcaption><\/figure>\nTo tyle zalet. A jakie s\u0105 wady?<\/p>\n
Stosowane w pszczelarstwie substancje to przede wszystkim kwas mr\u00f3wkowy i kwas szczawiowy. Obydwa te zwi\u0105zki u\u017cywane s\u0105 w laboratoriach do dezynfekcji, gdy\u017c ich dzia\u0142anie biob\u00f3jcze jest wyj\u0105tkowo du\u017ce. Praktycznie nie ma mo\u017cliwo\u015bci, aby jakie\u015b mikroorganizmy nieprzystosowane do bardzo zakwaszonego \u015brodowiska (jak np. bakterie wyst\u0119puj\u0105ce w \u017co\u0142\u0105dku) przetrwa\u0142y w zetkni\u0119ciu z tak pot\u0119\u017cn\u0105 chemi\u0105. I ju\u017c widz\u0119, \u017ce pszczelarze w wi\u0119kszo\u015bci powiedz\u0105, \u017ce to wy\u015bmienicie, bo przecie\u017c wyj\u0105tkowo rozpowszechniona w tej grupie jest potrzeba sta\u0142ej dezynfekcji \u015brodowiska ulowego i sprz\u0119tu pasiecznego. C\u00f3\u017c, wynika to tylko z nie\u015bwiadomo\u015bci u pszczelarzy znaczenia naturalnych ekosystem\u00f3w bakteryjnych i grzybiczych. Bakterie i grzyby wyst\u0119puj\u0105 wsz\u0119dzie i w znacznej ilo\u015bci. Wsz\u0119dzie s\u0105 ich miliony, miliardy (na i w cz\u0142owieku jest oko\u0142o 2,5 kilograma bakterii!). W naturalnym ulu stwierdzono 8 tysi\u0119cy najr\u00f3\u017cniejszych szczep\u00f3w bakteryjnych (badania przeprowadzi\u0142 Departament Rolnictwa Stan\u00f3w Zjednoczonych \u2013 USDA). Do tego wyst\u0119puje w ulu szereg szczep\u00f3w grzyb\u00f3w (np. sprzyjaj\u0105cych fermentacji py\u0142ku do pierzgi). W ulu stwierdzono ponadto co najmniej sto kilkadziesi\u0105t gatunk\u00f3w roztoczy (tak, nie wyst\u0119puj\u0105 tam jedynie zjadliwe roztocza Acarapis woodi oraz Varroa destructor!) i tyle\u017c r\u00f3\u017cnych owad\u00f3w. Za\u0142o\u017cenie, \u017ce wszystkie s\u0105 patogenne czy paso\u017cytnicze \u015bwiadczy tylko o naszej ignorancji. J\u00f3zef Banaszak w opracowaniu z 1980 roku \u201eBadania nad faun\u0105 towarzysz\u0105c\u0105 w zasiedlonych ulach pszczelich\u201d napisa\u0142 mi\u0119dzy innymi takie s\u0142owa: “Fauna ulowa, kt\u00f3rej wp\u0142yw jest bardzo r\u00f3\u017cnorodny, reprezentowana jest g\u0142\u00f3wnie przez paj\u0119czaki i owady. Dotychczasowe zainteresowanie t\u0105 faun\u0105 by\u0142o zbyt ma\u0142e w stosunku do jej roli w \u017cyciu rodziny pszczelej. Prace naukowe i podr\u0119czniki dotycz\u0105ce tego zagadnienia omawiaj\u0105 g\u0142\u00f3wnie organizmy o wyra\u017anej szkodliwo\u015bci, pozosta\u0142ym wsp\u00f3\u0142mieszka\u0144com po\u015bwi\u0119cano natomiast ma\u0142o uwagi”.
\nA zaburzenia funkcjonowania ekosystem\u00f3w ulowych mog\u0105 by\u0107 r\u00f3\u017cnorakie \u2013 zawsze s\u0105 jednak negatywne. Przede wszystkim wp\u0142ywaj\u0105 na obni\u017cenie odporno\u015bci pszcz\u00f3\u0142 na patogeny. Mikroflora ulowa, ale tak\u017ce ta wyst\u0119puj\u0105ca w uk\u0142adzie oddechowym czy pokarmowym bierze udzia\u0142 w tworzeniu warstw ochronnych wp\u0142ywaj\u0105cych na nale\u017cyte funkcjonowanie uk\u0142adu odporno\u015bciowego. Cz\u0119\u015b\u0107 z bakterii bierze r\u00f3wnie\u017c udzia\u0142 w procesach trawiennych pszcz\u00f3\u0142, a ich brak mo\u017ce wp\u0142yn\u0105\u0107 nawet na niedo\u017cywienie owad\u00f3w, cho\u0107 pokarmu b\u0119dzie w br\u00f3d (np. z uwagi na brak okre\u015blonych substancji od\u017cywczych, kt\u00f3re s\u0105 syntetyzowane przez bakterie czy grzyby uk\u0142ad\u00f3w pokarmowych owad\u00f3w). Mo\u017ce si\u0119 wi\u0119c okaza\u0107, \u017ce brak naturalnej i pozytywnie dzia\u0142aj\u0105cej mikroflory ulowej wp\u0142ynie na nienale\u017cyte funkcjonowanie owad\u00f3w i ich podatno\u015b\u0107 na choroby \u2013 jak pisa\u0142em nawet z niedo\u017cywienia, cho\u0107 stwierdzimy du\u017ce zapasy pokarmu w ulu (!). Brak roztoczy Varroa w ulu to nie wszystko, bo nie oznacza jeszcze zdrowia pszcz\u00f3\u0142 i uwolnienia ich potencja\u0142u zdrowotnego. Wydaje si\u0119, \u017ce przy wszystkich wadach tzw. \u201etwardej chemii\u201d ta mniej oddzia\u0142uje na mikro\u017cycie ulowe ni\u017c kwasy.<\/p>\n
Kolejn\u0105 wad\u0105 stosowania kwas\u00f3w to powodowanie poparzenia owad\u00f3w. Doktor Liebieg zaleca stosowanie kwasu mr\u00f3wkowego przy u\u017cyciu specjalnych \u201eparownik\u00f3w\u201d (mo\u017cna to zobaczy\u0107 tutaj: http:\/\/liebig.4apis.pl\/blog\/post\/21,dr-liebig—zwalczanie-warrozy-kwasem-mrowkowym-liebig-dispenser.html). Omawiaj\u0105c metod\u0119 autor filmu m\u00f3wi: \u201eSt\u0119\u017cenie kwasu w powietrzu ula wzrasta powoli i stopniowo. Pszczo\u0142y maj\u0105 czas si\u0119 do tego przyzwyczai\u0107. Dzi\u0119ki temu nie popadaj\u0105 w panik\u0119 i nie dochodzi do utraty kr\u00f3lowej. Przy uwa\u017cnej obserwacji temperatury zewn\u0119trznej i wzi\u0119ciu pod uwag\u0119 wielko\u015bci ula leczenie b\u0119dzie przebiega\u0142o w spos\u00f3b skuteczny i \u0142atwy do zniesienia dla rodziny pszczelej\u201d. No c\u00f3\u017c musz\u0119 powiedzie\u0107, \u017ce to ciekawa koncepcja. Skoro pszczo\u0142y tak doskonale przyzwyczajaj\u0105 si\u0119 do nadmiernego zakwaszenia \u015brodowiska ulowego, to sk\u0105d bierze si\u0119 taka \u015bmiertelno\u015b\u0107 w\u015br\u00f3d roztoczy? Czy\u017cby one funkcjonowa\u0142y w innym ulu ni\u017c te \u201eprzyzwyczajone\u201d pszczo\u0142y? To, \u017ce zakwaszenie \u015brodowiska ulowego nast\u0119puje wolniej, absolutnie nie znaczy, \u017ce jego wp\u0142yw jest mniejszy. \u015awiadcz\u0105 o tym martwe roztocza na dennicy. Z niezrozumia\u0142ych mi wzgl\u0119d\u00f3w pszczelarze dowodz\u0105, \u017ce kwas \u015bmiertelnie razi roztocza, a pozostawia pszczo\u0142y praktycznie bez wp\u0142ywu.
\nOwszem \u015brodowisko ulowe jest w pewien spos\u00f3b kwa\u015bne. Mi\u00f3d jest przecie\u017c kwasem. Ale musimy mie\u0107 \u015bwiadomo\u015b\u0107, \u017ce mi\u00f3d spo\u017cywany jest przez pszczo\u0142y, a nie oddzia\u0142uje na nie r\u00f3wnie\u017c w inny spos\u00f3b. Kwesti\u0105 podstawow\u0105 jest r\u00f3wnie\u017c st\u0119\u017cenie kwasu. Gdyby mi\u00f3d powodowa\u0142 w ulu to samo zakwaszenie co kwas mr\u00f3wkowy czy szczawiowy, to nie by\u0142oby przecie\u017c problem\u00f3w z warroz\u0105, nieprawda\u017c?
\nKwasy wp\u0142ywaj\u0105 na uk\u0142ad oddechowy i pokarmowy pszcz\u00f3\u0142 (zw\u0142aszcza w jego przedniej cz\u0119\u015bci, czyli na j\u0119zyczku i w gardzieli), nie tylko zabijaj\u0105c funkcjonuj\u0105ce tam pozytywne organizmy, ale te\u017c powoduj\u0105c mikrorany oparzeniowe. Ponadto wp\u0142ywaj\u0105 na uszkodzenie pancerzyk\u00f3w chitynowych, stanowi\u0105cych zewn\u0119trzn\u0105 barier\u0119 ochronn\u0105 owad\u00f3w. To z kolei zwi\u0119ksza og\u00f3ln\u0105 podatno\u015b\u0107 pszcz\u00f3\u0142 na choroby, gdy\u017c przez uszkodzone bariery do organizm\u00f3w owad\u00f3w \u0142atwiej wnikaj\u0105 gro\u017ane patogeny powoduj\u0105c zagro\u017cenie ich \u017cycia. I powolne zwi\u0119kszenie st\u0119\u017cenia kwas\u00f3w mo\u017ce mie\u0107 tylko taki pozytyw jaki wspomnia\u0142 dr Liebieg w filmie \u2013 pszczo\u0142y zapewne troch\u0119 mniej stresuj\u0105 si\u0119 ni\u017c w przypadku gwa\u0142townego zwi\u0119kszenia st\u0119\u017cenia. Negatywne oddzia\u0142ywanie zdrowotne pozostaje jednak zupe\u0142nie takie samo.<\/p>\n
Nast\u0119pnym minusem kwas\u00f3w jest wp\u0142ywanie na komunikacj\u0119 pszcz\u00f3\u0142 i zaburzenie pracy rodziny. Pszczo\u0142y komunikuj\u0105 si\u0119 przede wszystkim chemicznie \u2013 poprzez feromony. Pszczeli taniec to tylko znikomy procent ca\u0142ej komunikacji ulowej. Kluczow\u0105 rol\u0119 odgrywaj\u0105 jednak feromony. Kwasy nie tylko zaburzaj\u0105 sam przekaz chemiczny, ale tak\u017ce wp\u0142ywaj\u0105 na ograniczon\u0105 zdolno\u015b\u0107 odbioru sygna\u0142\u00f3w (g\u0142\u00f3wnie przez uszkodzenia aparatu odbieraj\u0105cego te sygna\u0142y). A skutkiem tego mo\u017ce by\u0107 czy to niespodziewana r\u00f3jka, czy to nienale\u017cyta opieka nad czerwiem, czy wreszcie brak zdolno\u015bci wykrywania zagro\u017ce\u0144 (cho\u0107by zwi\u0105zanych z obecno\u015bci\u0105 Varroa \u2013 w podj\u0119ciu walki z roztoczem kluczowe jest przecie\u017c chemiczne wykrycie ich obecno\u015bci, a wiemy, \u017ce dzi\u015b istniej\u0105 ju\u017c pszczo\u0142y, kt\u00f3re lepiej czy gorzej sobie z tym faktem radz\u0105).<\/p>\n
Kwasy powoduj\u0105 nadmierny stres w rodzinie. Wielokrotnie pszczelarze podnosili, \u017ce na przyk\u0142ad zdarzaj\u0105 si\u0119 rozk\u0142\u0119bienia rodziny po zastosowaniu kwas\u00f3w. Pszczo\u0142y doskonale wyczuwaj\u0105, \u017ce \u015brodowisko jest nadmiernie kwa\u015bne. Sam doktor Liebig m\u00f3wi o tym fakcie, jakkolwiek twierdzi, \u017ce zastosowanie specjalnego parownika minimalizuje ten skutek. By\u0107 mo\u017ce tak, ale tak bardzo kwa\u015bne \u015brodowisko nie jest dla pszcz\u00f3\u0142 naturalne. Je\u017celi chcemy przeprowadzi\u0107 prosty test jak mo\u017ce czu\u0107 si\u0119 pszczo\u0142a w takim \u015brodowisku proponuj\u0119 poczy\u015bci\u0107 kabin\u0119 prysznicow\u0105 rozpylanym octem (swoj\u0105 drog\u0105 bardzo dobrze zmywa osady z kamienia).<\/p>\n
Przy tym wszystkim nie mo\u017cna r\u00f3wnie\u017c zapomnie\u0107 o potencjalnym poparzeniu dr\u00f3g oddechowych czy sk\u00f3ry pszczelarza. Ale prawda jest taka, \u017ce ka\u017cda forma \u201eleczenia\u201d pszcz\u00f3\u0142 chemi\u0105 jest wyj\u0105tkowo gro\u017ana dla ludzi. Ponadto do tych negatywnych skutk\u00f3w stosowania kwas\u00f3w nale\u017ca\u0142oby dopisa\u0107 pewnie jeszcze szereg innych wad stosowania leczenia pszcz\u00f3\u0142 w og\u00f3le. I cho\u0107 coraz wi\u0119cej os\u00f3b na ca\u0142ym \u015bwiecie nie leczy pszcz\u00f3\u0142 z sukcesami, to temat ten jednak wci\u0105\u017c jest dalece kontrowersyjny w \u015brodowisku pszczelarskim. To jednak ju\u017c zupe\u0142nie inna historia.<\/p>\n
Pan Trute\u0144<\/strong><\/h3>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"W ostatnim czasie w pasiekach bardzo popularne staje si\u0119 stosowanie r\u00f3\u017cnych kwas\u00f3w organicznych do zwalczania roztoczy Varroa. Idea ta zyska\u0142a dodatkowo na popularno\u015bci w zwi\u0105zku z planowanym wydaniem pozycji dra Gerharda Liebiga \u201e\u0141atwe pszczelarstwo\u201d. Z niezrozumia\u0142ych mi wzgl\u0119d\u00f3w tego typu zabiegi \u0142\u0105czy si\u0119 cz\u0119sto z pszczelarstwem naturalnym. Niejednokrotnie pszczelarze uznaj\u0105, \u017ce dopuszczone przez lekarzy weterynarii […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_links_to":"","_links_to_target":""},"categories":[22,8],"tags":[12,17,14],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1006"}],"collection":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1006"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1006\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":1009,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1006\/revisions\/1009"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1006"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1006"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/wolnepszczoly.netlify.app\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1006"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}